Δύο
προβλήματα για τον πλανήτη
Λονδίνο
Η υπερκατανάλωση στις ανεπτυγμένες χώρες και ο υπερπληθυσμός στον
αναπτυσσόμενο κόσμο απειλούν σοβαρά την ανθρωπότητα οδηγώντας τη σε μια «δίνη
οικονομικών, κοινωνικοπολιτικών και περιβαλλοντικών δεινών». Στο συμπέρασμα
αυτό καταλήγει έκθεση κορυφαίων οικονομολόγων, δημογράφων και περιβαλλοντολόγων
από όλο τον κόσμο οι οποίοι εξέτασαν επί δυο χρόνια όλα τα υπάρχοντα στοιχεία.
Πέραν του να σφίξουμε το ζωνάρι και να προσφέρουμε οικογενειακό προγραμματισμό
στον αναπτυσσόμενο κόσμο, οι ειδικοί συνιστούν επίσης ότι θα πρέπει να
εγκαταλείψουμε το ΑΕΠ ως βασικό δείκτη οικονομικής υγείας και ευημερίας. Ακόμη και αν δεν
το κάνουμε, επισημαίνουν, αργά ή γρήγορα τα πράγματα θα μας οδηγήσουν εκεί με
πολύ πιο δυσάρεστο τρόπο.
Σπατάλη και υπερβολή
Η αλόγιστη σπατάλη των πλουσίων και η ανεξέλεγκτη αύξηση του πληθυσμού των
φτωχών εντοπίζονται ως τα δυο κύρια βάρη που επιβάλλει η ανθρωπότητα σε έναν
πλανήτη ο οποίος ασφυκτιά και σε λίγο δεν θα είναι σε θέση να προσφέρει τους
απαραίτητους πόρους για να τη συντηρήσει.
Η έκθεση, η οποία συντάχθηκε για λογαριασμό της Βασιλικής Εταιρείας του
Λονδίνου από 23 εξέχοντες επιστήμονες διαφόρων τομέων με πρόεδρο τον νομπελίστα
βιολόγο Τζον Σάλστον, καλεί επειγόντως πλούσιους και φτωχούς να αναθεωρήσουν
τις συνήθειές τους και να εξισορροπήσουν το χάσμα των ανισοτήτων στην παγκόσμια
κατανάλωση και αύξηση του πληθυσμού.
«Η περίοδος είναι απολύτως κρίσιμη για τον κόσμο και τον πλανήτη, με βαθιές
μεταβολές που έχουν συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία και ευημερία αλλά και στο
φυσικό περιβάλλον» δήλωσε ο σερ Τζον Σάλστον μιλώντας στο BBC. «Το πού θα
οδηγηθούμε εναπόκειται στην ανθρώπινη βούληση –δεν είναι προδιαγεγραμμένο. Δεν
αποτελεί επίδραση κάποιου παράγοντα εκτός της ανθρωπότητας. Είναι στο χέρι
μας».
Ανεξέλεγκτες γεννήσεις και
τρόφιμα στα σκουπίδια
Ο πληθυσμός της Γης έχει φθάσει αισίως τα 7 δισ. και αυξάνεται κατά περίπου 80
εκατομμύρια τον χρόνο, κυρίως στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Σύμφωνα με τη «μέση»
προβολή του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών θα αγγίξει τα 10 δισ. ως το τέλος του
αιώνα και στη συνέχεια θα αρχίσει να μειώνεται, όμως για τους ειδικούς της
έκθεσης η «ζημιά» θα έχει ήδη γίνει.
Ένας τέτοιος πολλαπλασιασμός ισοδυναμεί με τη δημιουργία μιας πόλης του ενός
εκατομμυρίου ατόμων κάθε πέντε ημέρες για τα επόμενα 40 χρόνια στον
αναπτυσσόμενο κόσμο. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα μια τεράστια αύξηση της ζήτησης
των πόρων της Γης, οι οποίοι ήδη έχουν αρχίσει να είναι περιορισμένοι.
Οι συνθήκες, όπως προειδοποιούν οι ειδικοί, απαιτούν «διπλά» μέτρα. Οι φτωχές
χώρες θα πρέπει να εισαγάγουν τον οικογενειακό προγραμματισμό, ο οποίος είναι
ανύπαρκτος στις περισσότερες από αυτές, ενώ οι πλούσιες θα πρέπει να κάνουν
«περικοπές»: να περιορίσουν τη σπατάλη στα τρόφιμα, να μειώσουν την κατανάλωση
ενέργειας και να ελαττώσουν την εξάρτηση της οικονομίας από τους φυσικούς
πόρους της Γης.
«Ένα παιδί στον αναπτυσσόμενο κόσμο καταναλώνει 30-50 φορές λιγότερο νερό από
ένα παιδί στον ανεπτυγμένο κόσμο, όπου η παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα, ενός
μέτρου για την κατανάλωση ενέργειας, είναι επίσης 60 φορές μεγαλύτερη» τόνισε ο
σερ Τζον. «Δεν μπορούμε να διανοηθούμε έναν κόσμο ο οποίος θα συνεχίσει να
είναι τόσο άνισος ή θα γίνει περισσότερο άνισος».
Τέλος στο ΑΕΠ
Η έκθεση της Βασιλικής Εταιρείας προειδοποιεί επίσης ότι θα πρέπει να πάψουμε
να θεωρούμε το ΑΕΠ ως τον κύριο δείκτη της υγείας μιας οικονομίας. Αντ΄αυτού, συστήνει να υιοθετήσουμε άλλους
δείκτες οι οποίοι θα προστατεύουν το «φυσικό κεφάλαιο» που μας παρέχει δωρεάν ο
πλανήτης.
Οι ειδικοί τονίζουν ότι η ανάγκη να «αποδεσμεύσουμε» την οικονομική ανάπτυξη
από τους φυσικούς πόρους και να πάψουμε να μετράμε την ανθρώπινη ευημερία με
μέτρα που οδηγούν στην ολοένα και μεγαλύτερη χρήση των περιορισμένων αγαθών και
υπηρεσιών που μας προσφέρει η Γη είναι άμεση και επιτακτική.
«Πρέπει να αφήσουμε πίσω μας το ΑΕΠ, και είτε θα το κάνουμε με τη θέλησή μας
είτε θα αναγκαστούμε να το κάνουμε επειδή η πίεση σε έναν πεπερασμένο πλανήτη
θα μας οδηγήσει τελικά εκεί» δήλωσε ο Τζουλς Πρίτι, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο
του Εσεξ, μιλώντας στο BBC.
Βήμα
Science
Newsroom ΔΟΛ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου