Πανεπιστήμια και δημοκρατία

του Πάρη Πέτρα
Πριν από λίγες εβδομάδες ένα παιδί -μαθήτρια Λυκείου- που έχει θέσει στόχους και έχει ήδη αποφασίσει τα επόμενα σπουδαστικά του βήματα, αποφάσισε να παρακολουθήσει παράδοση Συνταγματικού Δικαίου στην Νομική Σχολή Αθηνών. Με την βοήθεια της αρμόδιας για τον επαγγελματικό προσανατολισμό καθηγήτριάς του, ήλθε σ' επαφή με το Πανεπιστήμιο και το γραφείο του καθηγητή κι έτσι ξεκίνησε να μεταβεί στην Αθήνα καθότι κατοικεί σε πόλη της περιφέρειας. Πράγματι το παιδί πήγε στο Πανεπιστήμιο από τις 10.30, δεδομένου ότι το μάθημα ήταν προγραμματισμένο για τις 11. Ωστόσο, γύρω στις 10.45΄ κάποια ομάδα φοιτητών (ή "φοιτητών") αποφάσισε κατάληψη, οι πόρτες έκλεισαν από αναρμόδιους και η παράδοση αναβλήθηκε. Έτσι απλά και χωρίς συνέπειες γι' αυτούς που αποφάσισαν φασιστικά ότι δεν πρέπει να
λειτουργήσει το πανεπιστήμιο αλλά, με συνέπειες γι' αυτούς που είναι συνεπείς! 
Σε αντιπαράθεση αυτού του φαινομένου μεταφέρω τα λεγόμενα φίλου που έχει παιδί και σπουδάζει στη Ρουμανία σε αγγλόφωνο πανεπιστήμιο. Ναι, καλά διαβάσατε. Είναι αυτά που εμείς εδώ λόγω... δημοκρατικής ευαισθησίας απαγορεύουμε να λειτουργούν αναγκάζοντας εκατοντάδες νέους να φεύγουν στο εξωτερικό δαπανώντας πολύτιμους πόρους, στερώντας τους από την ελληνική αγορά. Όμως οι Ρουμάνοι προφανώς γνωρίζοντας καλά τι σημαίνει παροχή γνώσης, οργάνωσαν τις υποδομές και προσέλκυσαν στην χώρα τους ξένα πανεπιστήμια στα οποία σπουδάζουν κατά κύριο λόγο ξένοι φοιτητές πληρώνοντας αδρά. Σε αυτά τα πανεπιστήμια η είσοδος στο αμφιθέατρο γίνεται με την χρήση ηλεκτρονικής κάρτας και με περιθώριο χρόνου 10 λεπτών! Παράλληλα υπάρχει έλεγχος από τον ίδιο τον καθηγητή για να μην υπάρξουν πλαστοπροσωπείες και ποινή αποβολής από την εξεταστική για όσους χάσουν μερικές παραδόσεις! 

Στην Ελλάδα λέξεις όπως "ελευθερία", "δημοκρατία", "πρόοδος" και "προοδευτικός" έχουν χάσει το νόημά τους, ιδιαίτερα σε χώρους όπου θα έπρεπε να τηρείται η ουσία τους. Την ίδια ώρα λέξεις όπως "συνέπεια", "σοβαρότητα", "σεβασμός" κ.λπ. έχουν εξοριστεί και από τα πνευματικά εργαστήρια της χώρας, όπως είναι τα πανεπιστήμια. 
Την θέση τους έχουν καταλάβει ιδεολογήματα που πλασσάρονται στην αγορά ως "προοδευτικά"  βρίσκοντας (δυστυχώς) ευήκοα ώτα σε μερίδα ανήσυχων νέων. Το "γιατί" ίσως βρίσκει την εξήγησή του στην διάθεση των νέων να ανατρέψουν το παλιό. Όμως αυτά που λανσάρονται ως δήθεν προοδευτικά στον πυρήνα τους κρύβουν τον φασισμό που λεκτικά ονομάζεται... προοδευτισμός. Αναρωτιέται κάποιος γιατί άραγε να είναι "προοδευτική" η πράξη κατάληψης ενός πανεπιστημίου και η παρεμπόδιση των συνεπών, σοβαρών φοιτητών που έχουν συνειδητοποιήσει πως δεν πέρασαν σε μια σχολή για να τρώνε τα λεφτά του μπαμπά και να κάνουν με τις τσέπες των άλλων τους επαναστάτες. 
Από την άλλη πλευρά η Πολιτεία, που εξακολουθεί να ανέχεται αυτό το γιουσουρούμ ανακατεμένο με Σόχο που ονομάζεται "πανεπιστήμιο" στο οποίο η κάθε πικραμένη ομάδα μπορεί να κάνει ό,τι γουστάρει. "Θέλουμε να καλέσουμε συναδέλφους από το εξωτερικό στο πανεπιστήμιό μας, αλλά ντρεπόμαστε για την κατάσταση που θ' αντικρύσουν", άκουσα να λέει στην εκπομπή της Βίκυς Φλέσσα (ΝΕΤ) ένας πανεπιστημιακός με τον οποίον συμφώνησαν και οι τρεις παριστάμενοι συνάδελφοί του! Διότι πράγματι, δεν είναι μόνο η λειτουργία και η παρεμπόδισή της. Είναι και το αισθητικό μέρος στις εισόδους των πανεπιστημίων που θυμίζουν... Μοναστηράκι.  
Βεβαίως το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης εδώ και εβδομάδες θυμίζει χωματερή σκουπιδιών και τα ρεπορτάζ δίνουν και παίρνουν. Κανένα όμως δεν θέτει το ερώτημα πώς βρίσκονται πεταμένα τα σκουπίδια παντού και γιατί οι φοιτητές εξακολουθούν να παράγουν σκουπίδια αφού γνωρίζουν ότι απεργούν οι αρμόδιοι για την αποκομιδή τους; Πού βρίσκεται η προοδευτικότητα των νέων σε αυτή την περίπτωση; Καλά, για τον πρύτανη δεν το συζητάμε. Τίποτα άσχημο δεν μπορεί να διαιωνίζεται σε οιονδήποτε χώρο αν δεν έχει καμφθεί με τον έναν ή τον άλλον τρόπο η ηγεσία. Και οι δικές μας ηγεσίες - διοικήσεις, σε όλους σχεδόν τους τομείς, δυστυχώς, έχουν καμφθεί εδώ και χρόνια. Ίσως για διαφορετικούς λόγους η κάθε μία αλλά έχουν καμφθεί. Κανένα μέτωπο, καμία ένωση εναντίον του άσχημου, του μέτριου, του απολίτιστου. Τώρα τελευταία κάτι πάει να γίνει και, πρέπει να το ομολογήσουμε, οφείλεται στο στρίμωγμα που ένοιωσε "το σύστημα" (στο οποίο ανήκουμε και εμείς, ο λαός) από τα μνημόνια. 
Και δεν εκπλήσσει που βγαίνουν κόμματα και αποκόμματα προσπαθώντας να υπερασπιστούν τα δήθεν "δημοκρατικά πανεπιστήμια" (και λοιπά!). Ουσιαστικά υπερασπίζονται τα μαγαζιά από τα οποία αντλούν κομματική και στελεχιακή πελατεία, που τα χρησιμοποιούν ως μέσα πίεσης για δικούς τους σκοπούς. 
Έπρεπε να περάσουν πολλές δεκαετίες για να συνειδητοποιήσει η ελληνική κοινωνία ότι το λεγόμενο "πανεπιστημιακό άσυλο" δεν μπορεί να είναι η ασυδοσία και αυγό ποινικού (και όχι μόνο) φιδιού.                  
Το Πανεπιστήμιο πρέπει (και οφείλουμε να το υπερασπιστούμε μέχρις εσχάτων) να είναι χώρος ελεύθερης έκφρασης και σεβασμού ιδεών. Όποιες κι αν είναι αυτές! Ασυλία μπορεί να έχουν οι ιδέες και όχι οι ποινικές πράξεις. Κι εν πάση περιπτώσει ουδείς έχει δικαίωμα να παρεμποδίζει την λειτουργία ενός πνευματικού ιδρύματος, όσα δίκια κι αν νομίζει ότι πρεσβεύει. Αυτό είναι δημοκρατία και όχι η παρεμπόδιση του δικαιώματος έστω κι ενός για μάθηση.