ΠΕΡΙ «ΑΛΩΣΕΩΣ» ΤΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ

Πολλές φορές, τα τελευταία χρόνια, έχει τεθεί, από την κοινή γνώμη της Ελλάδος,  σοβαρός προβληματισμός σχετικά με την διέξοδο από την κρίση. Οι διάφοροι προβληματισμοί που εκφράζονται  στις πλατείες, στις γειτονιές στα

καφενεία και στα σπίτια έχουν σχέση τόσο με πρόσωπα «σωτήρες», όσο και με πολιτικές
δυνάμεις υπάρχουσες ή υποβόσκουσες, ή με διαχρονικούς θεσμούς όπως ο στρατός και η εκκλησία. Η πρόσφατη ιστορία μπορεί να μας δώσει παραδείγματα συμπεριφοράς του καθενός σε κρίσιμες περιόδους του έθνους μας, αυτά δε είναι καταγεγραμμένα κατά το μάλλον ή ήττον και υπάρχουν ακόμη και ζωντανοί μάρτυρες, οι δε διαφωνίες που έχουν προκύψει είναι συχνά αντικείμενο αναφορών, βιβλίων, διαλέξεων, τηλεοπτικών εκπομπών αλλά και δημοσιευμάτων στο διαδίκτυο.

            Όλη αυτή η, τουλάχιστον, ενημερωτική δραστηριότητα έχει μία βασική ωφέλεια. Κρατάει νωπή την μνήμη βασικών γεγονότων και δραστηριοτήτων έτσι ώστε τουλάχιστον οι νουνεχείς να μπορούν να σταθμίσουν τα λάθη των προηγούμενων περιόδων ώστε αυτά να μην επαναληφθούν. Οσο όμως προχωράμε προς τα πίσω διαπιστώνουμε την θολούρα που υπάρχει σχετικά με πολλά γεγονότα ή θεσμούς οι οποίοι υφίστανται ακόμη. Η θολούρα αυτή όταν έχει σχέση με ξένη εξάρτηση, πολιτική ή οικονομική, ή επικράτηση ιδεολογιών και θρησκειών, έχει τις περισσότερες φορές κατευθυνόμενο χαρακτήρα, εννοείται για σπουδαίους σύγχρονους λόγους. Επειδή όμως η Ιστορία, γενικά, διδάσκεται από τους νικητές, αλλά γράφεται από όλους, πάντα υπάρχουν γεγονότα τα οποία είναι  ελάχιστα αναφερόμενα ή επιμελώς «κρυμμένα». Κυρίως όμως η θολούρα  αυτή αφορά κυρίως κοινωνικούς, πολεμικούς  ή άλλους αγώνες,  και ό,τι  διημείφθη κατά την διάρκειά τους. Διότι ως γνωστόν, για την μία ή την άλλη ενέργεια ανθρώπων, κοινωνικών ομάδων, ή και στρατευμάτων, πραγματοποιούνται συσκέψεις, σκέψεις και δράσεις χιλιάδων ωρών και άπειρες παράλληλες μικρο-δραστηριότητες οι οποίες μπορεί να έχουν τεράστια σημασία. Η αποτύπωση  αυτής της πλούσιας εμπειρίας ποτέ δεν μπόρεσε να πραγματοποιηθεί και, το κυριώτερο, να μεταβιβασθεί ολοκληρωμένα στους μεταγενεστέρους. Οι άνθρωποι μετά από μία πολεμική εμπλοκή, πολύ δε περισσότερο μετά από καταστροφή, στρέφονται κυριολεκτικά στην επιβίωση και την αναδημιουργία, μέσα από την νέα άμεση πραγματικότητα, «αδιαφορώντας» να καταγράψουν με ασφαλή τρόπο, και έτσι να διασώσουν  στους επομένους, τις  συνταρακτικές λεπτομέρειες από γεγονότα που οι ίδιοι δημιούργησαν ή τους έγιναν άμεσα αντιληπτά. Στερούν έτσι από τις επόμενες γενιές σπουδαίες παρακαταθήκες. Έτσι πολύτιμα στοιχεία που θα ήταν ικανά να συμβάλουν σε συναγωγή σπουδαίων συμπερασμάτων, για αποφυγή μελλοντικών λαθών, χάθηκαν στο πέρασμα του χρόνου. Κυρίως όμως «χάθηκαν» από τους εξουσιαστές και ιδίως από τους διαχρονικούς εξουσιαστές, οι οποίοι επιπλέον χρησιμοποίησαν και την μέθοδο της διαστρέβλωσης ή της μισής αλήθειας, εμποδίζοντας τους ανθρώπους από την μετάδοση και επαν-οικειοποίηση, ολοκληρωμένα,  των εμπειριών αυτών.

            Ως γνωστόν ένας από τους κυριότερους αυτούς διαχρονικούς εξουσιαστές είναι η Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία, η οποία στην διαδρομή της Ελληνικής Ιστορίας προσπάθησε, και είχε την ευχέρεια, να λειτουργήσει δυναστικά με οργανωμένο τρόπο, να εξαπατήσει τους απλούς ανθρώπους, να σκυλεύσει χιλιάδες νεκρούς και να συκοφαντήσει, σαν παράφρονες, αντικοινωνικούς, αντεθνικούς  και  «αιρετικούς»,  όλους όσους αντιστάθηκαν και επέμεναν στην πανανθρώπινη ουσία, στην ισότητα, την δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη και την Κοινωνική και Εθνική απελευθέρωση. Επίσης, και εδώ αναφέρεται το σημερινό μας θέμα, να θολώσει και να παρουσιάσει  με ορισμένο τρόπο σημαντικά γεγονότα στα οποία η στάση της ήταν όχι μόνον αδιάφορη αλλά καταφανώς προδοτική. Η αποκάλυψη αυτής της τής στάσης θα έθετε την υπόστασή της, σαν χειραγωγού της συνείδησης του ποιμνίου των σημερινών  Ελλήνων, σε κίνδυνο. Αυτή η αποκάλυψη βέβαια είναι καθήκον των ελευθεροφρόνων πολιτών και αντικείμενο του παρόντος άρθρου.

            Τα γεγονότα της «Άλωσης» της Κων/πολης είναι γενικά γνωστά στους περισσότερους και ιδίως στους ασχολούμενους με την ιστοριογραφία. Τα διάφορα χρονικά που είναι γνωστά, περιγράφουν τις διάφορες ενέργειες των αντιπάλων και μερικές φορές αποκαλύπτουν την υποκειμενική στάση των συγγραφέων τους. Υπάρχουν όμως και  διάφορα, ελάχιστα γνωστά, ντοκουμέντα που καταδεικνύουν μία κρυφή διάσταση της «Άλωσης» στην οποία οφείλονται και τα εισαγωγικά της λέξης στον τίτλο του άρθρου. Πρόκειται για την ανοικτή, για τότε, και «κρυφή» για τώρα, συνεργασία του τότε Πατριαρχείου και παραγόντων της Κων/πολης με τον Μωάμεθ τον Πορθητή (διαρκούσης της πολιορκίας της Πόλης) για συνθηκολόγηση, με αντάλλαγμα την σωτηρία αυτών των ιδίων, των περιουσιών τους, και την διασφάλιση της μετέπειτα πορείας τους, ως βασικών συνεργατών του Οθωμανικού κράτους, φυσικά με το αζημίωτο.

           

Νομίζουμε ότι τα κατοπινά γεγονότα, από το 1453 μέχρι την Επανάσταση του 1821, και η πορεία του Πατριαρχείου, σαν ο έτερος πόλος της σκλαβιάς και ο εσωτερικός «Εφιάλτης» της προσπάθειας για διαχρονική υποταγή των κατακτημένων, είναι η καλύτερη απόδειξη για την αλήθεια των λεγομένων ή φημολογουμένων.  Επίσης σοβαρότατη ένδειξη είναι η ΣΙΩΠΗ, μέχρι τώρα,  του Πατριαρχείου και της μετά την Επανάσταση του 1821 Ελλαδικής Εκκλησιαστικής τάξης πραγμάτων, για τα ντοκουμέντα που έχουν παρατεθεί κατά καιρούς. Βέβαια σπουδαίος παράγων που «βοήθησε», άθελά του, την μερική αποκάλυψη όλου του πλέγματος της συνεργασίας με τον κατακτητή είναι, η μέχρι πρότινος, απόλυτη κυριαρχία του ορθόδοξου ιερατείου στον ιδεολογικό τομέα και η αίσθησή του ότι θα κυριαρχεί για πάντα με την ίδια δεσπόζουσα, ιδεολογικά και κρατικά,  θέση. Με τις απροκάλυπτες ομολογίες της δουλοφροσύνης τους, που υπάρχει σε όλα σχεδόν τα επίσημα κείμενα του Πατριαρχείου, μας θυμίζουν τους Γερμανούς των στρατοπέδων συγκέντρωσης, που η μανία τους για τήρηση αρχείων τους έκαμε ακόμα και να φωτογραφίζουν, για αρχειακούς λόγους, τους μελλοθανάτους στα διάφορα στρατόπεδα. Με την άνοδο όμως του μορφωτικού επιπέδου των Ελλήνων, την αποστασιοποίηση πολλών πανεπιστημίων και κρατικών λειτουργιών από την σκοταδιστική επίδραση του ιερατείου, την οργάνωση  βιβλιοθηκών και αρχείων, με την πιο εύκολη πρόσβαση σε αυτές, αλλά και με την ανάπτυξη του διαδικτύου, κατέστη πλέον δυνατόν να μπορέσουμε να «σκάψουμε» πιο βαθιά στα «ψιλά» γράμματα της Ιστορίας για την ανακάλυψη στοιχείων και αληθειών που έμειναν εκατονταετίες θαμμένα ή σχεδόν θαμμένα.

Ας ρίξουμε όμως μια ματιά σε υπάρχοντα, αλλά σπάνια και συγκλονιστικά ντοκουμέντα αυτής της πτυχής της «Άλωσης»,  όπως  και σε σπουδαίες εργασίες, που είναι λίγο πολύ άγνωστες στο πλατύ κοινό, και οι οποίες θα μας βοηθήσουν να βγάλουμε συμπεράσματα:

α) Με μία προσεκτική ματιά στην επίσημη αλληλογραφία του Οικουμενικού Πατριαρχείου (Δελικάνης, τρείς τόμοι, έκδοση 1904) θα παρατηρήσουμε ότι σε κάθε ευκαιρία, και ιδίως σε σπουδαία έγγραφα  αφορώντα υποθέσεις εξωτερικών παραγόντων, γίνεται υπόμνηση της θέσης και της σπουδαίας, επιπλέον δε θεϊκής, αποστολής του κάθε Σουλτάνου και γενικά της τουρκικής εξουσίας. Αυτή η αδιάλειπτα συνεχής αναφορά, αποτελεί βεβαίως υποχρέωση   των υπηκόων της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, που νομίζουμε όμως ότι εξελίχθηκε σε ευχάριστη συνήθεια των δοσιλόγων του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κων/πολης, που φυσικά θεωρούσαν, για πάρα πολλά χρόνια, ταυτισμένη την μοίρα, την καλοπέρασή τους,  και την θέληση βεβαίως του κοινού Θεού - Ιεχωβά,  με αυτήν του τουρκικού κράτους (βλ. και σχετικές υπομνήσεις Γενναδίου Σχολάριου, Κοσμά Αιτωλού, Αθανασίου Πάριου, Γρηγορίου Ε’, Πατριαρχείων Ιεροσολύμων, Αντιοχείας, Αλεξανδρείας, κλπ,  κλπ).

Δεν αποτελεί, επομένως, έκπληξη η ευθεία αναφορά για την καλά κρυμμένη αλήθεια της Άλωσης   στο 1^ο τεύχος/1-10-1880, του εβδομαδιαίου περιοδικού «Αλήθεια» που εξέδιδε το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κων/πολης. Αφού με παράθεση σχετικής Πατριαρχικής εγκυκλίου υποχρεώνει όλους τους Αρχιερείς, τους κληρικούς και τις ιερές μονές να γίνουν συνδρομητές, αναφέρει ως σκοπόν του περιοδικού «…ομολογούμενον έστιν ότι, πλην του κλήρου, και αι του λαού διάφοροι τάξεις χρείαν έχουσι πληρεστέρας γνώσεως ου μόνον των της ημετέρας Εκκλησίας, αλλά και των πραγμάτων των λοιπών ομοδόξων και ετεροδόξων Εκκλησιών περί πάντων των αφορώντων εις την καθ’ ημάς αγίαν του χριστού Εκκλησίαν…». Αμέσως μετά παρατίθεται ένα δωρητήριο ακινήτου, του Οικουμ. Πατριάρχου Ιερεμίου του Α’, του έτους 1539 προς την μονήν Παναγίας Παμμακαρίστου. Στον αμέσως παρακάτω σχολιασμό της δωρεάς παρατίθενται τα εξής αποκαλυπτικά:

«δέον να δεχθώμεν ότι πρό του 1523 η του πρώτου Ιερεμίου (δηλ. του δωρητού – σημ. δική μου) επί τον οικουμενικόν θρόνον ανάρρησις εγένετο. Πατριαρχεύοντος του αειμνήστου αυτού ανδρός, κλύδων δεινός εξηγέρθη κατά της Εκκλησίας του Χριστού, απειληθείσης να απορφανισθεί των απομεινάντων ευκτηρίων της. ετει δωδεκάτω της βασιλείας Σουλτάν Σουλειμάνου Α’, του Κιανουνή, του και Μεγαλοπρεπούς επωνυμουμένου, φανατιώντες τινες, εξεγείραντες τον τουρκικόν όχλον ηπείλουν να ανασκάψωσιν εκ θεμελίων πάσας τας εν Κωνσταντινουπόλει Εκκλησίας των Χριστιανών. Κατ’ ευτυχή συγκυρίαν υπάτευε τότε ο Ιμβραχήμ Πασάς ο παρά τοις Οθωμανοίς γνωστός Φρέγκ Ιβραχίμ, υιός ναύτου τινός εκ Πάργας, επ’ αδελφή γαμβρός του Σουλτάνου και μεγάλως υπ’ αυτού ευνοούμενος, προς όν κατέφυγε ο Ιερεμίας και διά δώρων προσηταιρίσατο, και ούτω τη συμβολή αυτού, προσφυγών εις τα δικαστήρια και προστησάμενος δύο Μωαμεθανούς μάρτυρας, ηλικίας ετών 102, καταθέσαντας ενόρκως ότι άπασα η Κωνσταντινούπολις δεν εγένετο δορυάλωτος, καίτοι πολιορκηθείσα, αλλά το ήμισυ αυτής εκουσίως παρεδόθη εις τον πορθητήν μετά συμφωνιών, έλαβε δικαστικήν απόφασιν εφ’ ής ο Σουλτάν Σουλειμάνης εξέδωκε διάταγμα διακελεύον να τηρηθώσιν ανέπαφοι αι των Χριστιανών Εκκλησίαι.»

(οι υπογραμμίσεις δικές μου)

    

 Το έγγραφο είναι ξεκάθαρο. Στο κεντρικό του θέμα μάλιστα, έχει ίδια φρασεολογία με αυτήν που χρησιμοποίησε στις μέρες μας ο Εφραίμ, ηγούμενος της μονής Βατοπεδίου, κατά την σύνταξη των αμαρτωλών συμβολαίων των ιδιοκτησιών των, βασισμένων σε «χρυσόβουλα»  με την κυρία Πελέκη-Βουλγαράκη  ότι δηλαδή οι μονές του Αγίου Όρους δεν υπήρξαν «δορυάλωτες» αλλά συνθηκολόγησαν οικειοθελώς. Τυχαίο;

Παραθέτω το σχετικό  ντοκουμέντο:

β) Το επόμενο ντοκουμέντο είναι από την «Εκκλησιαστική ιστορία»,  Μελετίου Μητροπολίτου Αθηνών, (Βιέννη 1784, σελ. 367 – 372). Η αναφορά έχει ως εξής (οι υπογραμμίσεις δικές μου):

«6. Τούτου του Ιερεμίου Πατριαρχεύοντος το β΄,  ταραχή μεγάλη εις την Εκκλησίαν και εις πάντας τους εν Κωνσταντινουπόλει  Χριστιανούς συνέβη, διότι οι των Τούρκων θρήσκοι, ήτοι Ουλεμάδες, και οι κατ’ αυτούς κατά την αρετήν προέχοντες, ιξεύροντες καλά, ότι η Κωνσταντινούπολις με το σπαθί εκυριεύθη από τους προγενεστέρους των, και ότι ήν νόμος εξ αρχής εις αυτάς να μη έγκειται ιερός ναός των χριστιανών, εις εκείνην την πόλιν οπού εκουσίως δεν υπετάχθη, κρυφίως εμελέτουν πάσας τας εν Κωνσταντινουπόλει των Χριστιανών Εκκλησίας εις μίας ημέραν να τας εγκρημνίσωσιν εκ θεμελίων, το οποίον μαθόντες, ό,τε Πατριάρχης, και οι περί αυτόν εις τον επίτροπον Ιμπραήμ Πασάν και τους άλλους μεγιστάνας επρόστρεξαν, και ελεεινολογούντο δι’ εκείνο οπού έμελλε να γένη, από τους οποίους νομοθετηθέντες, και φετφάν λαβόντες, και με δώρα και παρακαλέσεις εις το Ντιβάνι απέδειξαν, μάρτυρας Μουσουλμάνους πολλά υπεργήρους παρασήσαντες, οίτινες είπον, και εμαρτύρησαν, ότι η Κωνσταντινούπολις δεν εκυριεύθη με σπαθί από την αρχήν, αλλ’ εκουσίως αυτήν ο έσχατος βασιλεύς των Ρωμαίων Κωνσταντίνος την υπέταξεν εις τον Σουλτάν Μεχμέτην, και ούτω παρρησίαν μαρτυρήσαντες, πρόγραμμα και χέτι λεγόμενον τελευταίον έλαβον παρά του Αυτοκράτορος, οπού επρόσταζεν, ότι αι Εκκλησίαι των Χριστιανών ασφαλώς να διαμένωσι πάντοτε εις τους Χριστιανούς. Ανάγνωθι περί τούτου την ιστορίαν του Μαλαξού εν τη Τουρκογραικία, και άλλους».

Δηλαδή μνημονεύει και αυτός ότι μεσολάβησε συναλλαγή μεταξύ των Τούρκων και του Βασιλιά των Ρωμαίων (!!) περί παράδοσης της Πόλης. Στο τέλος δε  αναφέρει ότι το ίδιο γεγονός μνημονεύεται και από άλλους ιστορικούς (Μαλαξός  κλπ)

Παρατίθεται το σχετικό ντοκουμέντο:

     

 

γ) Το επόμενο ντοκουμέντο είναι από τον  Α. Διομήδους Κυριακού  στο έργο του «Δοκίμιον  Εκκλησιαστικής Ιστορίας»,  του 1878  (χάριν των περί την Θεολογίαν σπουδαζόντων).  Χαρακτηριστικά αναφέρεται  (οι υπογραμμίσεις δικές μου):

«…Επί Σελήμ του   Α’  εκινδύνευσαν οι χριστιανοί να υποστώσι γενικόν διωγμόν, διότι ο σουλτάνος ούτος ερωτήσας  ποτέ τον μουφτήν, τί είναι ψυχωφελέστερον, να νικήση τις τον κόσμο όλον, ή να επιστρέψη τις τους χριστιανούς εις τον μωαμεθανισμόν, και ως απάντησιν λαβών, ότι το δεύτερον είναι μείζον, διέταξε να καταστραφώσι μεν αι εκκλησίαι , να αναγκασθώσι δε οι χριστιανοί επί απειλή θανάτουνα μεταβάλωσι πίστι (1520). Αλλ’ ευτυχώς ο πατριάρχης επικαλεσθείς τας παραχωρήσεις Μωάμεθ του  πορθητού, περί των οποίων προσήγαγε τρείς γέροντας γενιτσάρους μάρτυρας, κατά την άλωσιν παρευρεθέντας, έσωσεν την ζωήν των χριστιανών….».

Παραθέτω το σχετικό ντοκουμέντο:

Στο μεταγενέστερο (1878) αυτό ντοκουμέντο, το οποίο προωρίζετο για διδασκαλία σπουδαζόντων την θεολογία, «αποκρύπτεται» η πλήρης επιχειρηματολογία του τότε πατριάρχη, δηλαδή τι ακριβώς κατέθεσαν οι γενίτσαροι. Προφανώς βέβαια η σύνταξη του δοκιμίου έγινε ως συρραφή πληροφοριών από προηγούμενα βιβλία, γεγονός που αποδεικνύει ότι τα περιγραφόμενα ήταν αποδεκτά ως πραγματικά ιστορικά γεγονότα.  Αλλά τι συζητήσεις , εν αγνοία των πολεμιστών – υπερασπιστών της Κων/πολης,  γίνονταν πριν την άλωση που αφορούσαν τα προνόμια τα οποία, υποτίθεται σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της σημερινής Ορθόδοξης Εκκλησίας αλλά και άλλων «ειδικών», εδόθησαν μετά την άλωση;; Και με τι αντάλλαγμα εδόθησαν  ΠΡΟ ΤΗΣ ΑΛΩΣΕΩΣ;  Μήπως δικαιούμεθα να ισχυρισθούμε ότι λύνεται το μυστήριο του  ανοίγματος της περίφημης Κερκόπορτας;

δ) Το επόμενο ντοκουμέντο είναι από τον  Αθανάσιο Κομνηνό Υψηλάντη στο έργο του «Τα μετά την άλωσιν» του 1870 «εκ χειρογράφου ανεκδότου της ιεράς μονής του Σινά», όπως χαρακτηριστικά τιτλοφορείται. Από την, του 1870, αναστατικήν έκδοσιν Νότη Καραβία και από την σελ. 49-52  διαβάζουμε αναλυτικά για την περιβόητη συμφωνία.  Η περιγραφή είναι η πλέον πλήρης, συγκλονιστική, πέρα από κάθε αμφισβήτηση,  και  στέλνει οριστικά την «Μεγάλη Εκκλησία» (sik !!) στον απόπατο της ιστορίας. Επίσης τρομακτική εντύπωση (διαχρονική σύμπτωση ;) δημιουργούν οι αναφορές του τότε Πατριάρχου για «30 αργύρια» που τον προσομοιάζει, άθελά του βέβαια, με τον Ιούδα των ευαγγελίων, και η αναφορά για την παράδοση των κλειδιών της Πόλεως σε χρυσό πινάκιο. 

«Παραστάς ούν ο Πατριάρχης Θεόληπτος μετά των αρχιερέων και κληρικών εις το διβάνι είπεν ότι η προσταγή του βασιλέως, έξω οπού είναι επιζήμιος εις την πολιτικήν διοίκησιν της βασιλείας, αναιρεί και την συμφωνίαν οπού μεθ’ όρκων έκαμαν οι πρόγονοι της Βασιλείας του. Ο τεφτεδάρης, οπού εις τοιαύτας κρίσεις είναι επίτροπος του βασιλέως, ηρώτησε τις ποτ’ αν είη αύτη η συμφωνία. Ο Θεόκλητος απεκρίθη  «Αν  είναι άδεια, θα ενθυμίσω την βασιλείαν σου την άλωσιν της Πόλεως  τώ σουλτάν Μεχμέτ με τοιούτας συμφωνίας, α, ότι αι εκκλησίαι των Χριστιανών να μη γενούν τζαμία  β, ότι οι γάμοι, αι ταφαί και άλλα έθιμα του χριστιανισμού να γίνονται ανεμποδίστως  γ, η εορτή του Πάσχα με ελευθερίαν να πανηγυρίζηται, και τρείς νύκτες να μένει ανοικτή η πόρτα του Φαναρίου δια τους Χριστιανούς, οπού από τα προάστια ήθελαν θελήσει να εκκλησιασθώσι εις το πατριαρχείον. Με αυτάς τας συμφωνίας εδώσαμεν ημείς την Πόλιν τώ πάππω της Βασιλείας σου σουλτάν Μεχμέτ, ούτως εζήσαμεν μέχρι τούδε επί των τριών προκατόχων Σου, η νέα προσταγή Σού μας αδικεί πέρνωντάς μας τα κτήματά μας, και η προσταγή οπού βιάζει εις τον μουσουλμανισμός αντίκειται και στην προρρηθείσαν συμφωνίαν και εις το Κοράνι, προστάζον το ότι ουδείς θέλει βιασθεί εις μουσουλμανισμόν αν πληρώνει κάθε χρόνον διά χαράτζι  δράμια αργυρίου 30». Απεκρίθη ευθύς ο μουφτής ότι ούτως έχει το κείμενον του Κορανίου και ούτως εξηγούσι αυτό οι εξηγηταί. Εις αυτό απεκρίθη ο τεφτεδάρης ότι τα του Κορανίου αληθέστατα, μάλιστα οπού τα βεβαιοί και ο μουφτή εφένδης, αλλ’ η προσκύνησις του ημίσεος μέρους της Πόλεως του φαίνεται μυθώδης. Τότε ο μουφτής  ηρώτησε τον πατριάρχην αν έχει το έγγραφο  ταύτης της συμφωνίας,  απεκρίθη ο πατριάρχης  ότι να κατηκάη από πυρκαϊάς, αλλ’  ότι ημπορεί να φέρη μάρτυρας τρείς γιανιτζάρους αυτόπτας της τοιαύτης συμφωνίας. Ηλθον ούτοι  και οι τρείς, άγοντες έτος της ηλικίας πλησίον των εκατόν, και εμαρτυρήσαντο ότι ήσαν παρόντες εις την άλωσιν της πόλεως, και ενθυμούνται ότι οι ευγενείς αυτής υπετάγησαν εκουσίως τώ σουλτάνω Μεχμέτ, ελθόντες και ευρόντες αυτόν έξω εις την σκηνήν του, και αγαγόντες και τας κλείς της Πόλεως επί χρυσού πίνακος, και ζητούντες παρ’ αυτού τινα άρθρα άτινα εδέχθη ο σουλτάν Μεχμέτης.  Ο σουλτάν Σελήμ οπού μέχρι τούδε ήκουε σιωπών, απεκρίθη: «Με όλον οπού ο πάππος μου παρεχώρησεν εις του Χριστιανούς αυτάς τας συμφωνίας, και τας εδέχθη, με φαίνεται να μην είναι εναντίον μήτε εις την δικαιοσύνην μήτε εις τον νόμον μας το να μην αφήσομεν πλέον τοιαύτας ωραίας οικοδομάς, διορισθείσας δια την προσκύνησιν του θεού,…» (οι υπογραμμίσεις δικές μου).

Παραθέτω το σχετικό ντοκουμέντο:

 

  

ε) Το επόμενο ντοκουμέντο είναι από τον Ι. Χάμμερ, από τους πλέον επιφανείς ιστορικούς-Τουρκολόγους,  στο μνημειώδες και αρχειακό έργο του «Ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας», 3ος τόμος,   που εξεδόθη το 1872 στα Ελληνικά. Σημειωτέον ότι είναι γνωστή η ερευνητική μανία του Χάμμερ που έζησε μεγάλο μέρος της ζωής του στην τότε Οθωμανική Αυτοκρατορία, και συγκεκριμένα στην Κωνσταντινούπολη κατά τα έτη 1810-1820, μελετώντας την ιστορία της μέσα από τα Οθωμανικά αρχεία στα οποία είχε πρόσβαση. 

Παραθέτω το σχετικό ντοκουμέντο  (Οι υπογραμμίσεις δικές μου): 

Σελ.322

«….Ο Πατριάρχης έχων μεθ’ εαυτού πάντα τον κλήρον, παρέστη τω διβανίω της Αδριανουπόλεως και επεκαλέσατο την επίσημον συνθήκην Μωάμεθ του Β’, εν ή μετά την άλωσιν της Κωνσταντινουπόλεως δημοσία υπέσχετο, ότι ου μεταποιήσει εις τεμένη τας εκκλησίας, ουδέ κωλύσει την εξάσκησιν της λατρείας αυτών, επιτρέψει δε την δημοσίαν τελετήν του Πάσχα. Περί δε της βίας επιστροφής  εις τον ισλαμισμόν επεκαλέσατο το Κοράνιον, όπερ επιτρέπει τοις μη Οθωμανοίς τα της λατρείας αυτών επί κεφαλικώ φόρω.

Η έγγραφος συνθήκη απώλετο εν πυρκαιά τινι, αλλά τρείς γέροντες γενίτσαροι, οίτινες παρήσαν προ εξήντα ετών τη αλώσει της Κωνσταντινουπόλεως, εμαρτύρουν, ότι ο σουλτάνος παρέσχε τας τρείς ταύτας προνομίας τοις πρεσβευταίς της πόλεως, τοις κομίσασιν αυτώ επί χρυσής λεκάνης τας κλείδας αυτής. Ο Σελίμ ετίμα την ρήτραν του Κορανίου και τον λόγον του πορθητού εφ’ όσον απέβλεπε εις την ελευθερίαν της θρησκείας….».

 

Εντύπωση προκαλεί το «…πάντα τον κλήρον..» που υποδηλώνει ότι τουλάχιστον στην τότε Εκκλησιαστική κοινότητα της Κων/πολης ήταν πασίγνωστο το γεγονός. Επίσης η αναφορά στην επισημότητα με την οποίαν έγινε η παράδοση της Πόλεως και η διαπραγμάτευση (κλειδιά σε χρυσές λεκάνες κλπ.). Κατά δε την γνώμην μου είναι απίθανο για μια τόσο σημαντική συμφωνία, να υπήρξε μόνο ένα αντίγραφο.

στ) Το επόμενο ντοκουμέντο είναι από τον Τρύφωνα Ευαγγελίδη, από τους πλέον επιφανείς Ελληνες λογίους του 19ου αιώνα,  στο έργο του «Ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας», που εξεδόθη το 1894 (εκδότης Αναστάσιος Φέξης). 

Παραθέτω το σχετικό ντοκουμέντο  (Οι υπογραμμίσεις δικές μου):

Σελ.341, 342, 343

«…Εκ των συγκεχυμένων αφηγήσεων των Τούρκων ιστοριογράφων, των ημετέρων και των Ευρωπαίων, εξάγομεν ως εξής την πιθανήν αλήθεια :…Φαίνεται ότι ο Σουλτάνος εζήτησε να αναγνώση το βεράτιον των προνομίων και επειδή εκείνο είχε καή εν τίνι πυρκαϊά, ίσως κατά την 13 Αυγούστου 1515 (1), ο βεζύρης Πιρή Πασάς συνεβούλευσε τον πατριάρχην  να εύρη τρείς υπεργήρους γιανιτσάρους παρευρεθέντας εν τη αλώσει, οίτινες να βεβαιώσωσι μεθ’ όρκου ότι είδον τον Μωάμεθ εκχωρούντα τα προνόμια…».

«σημ (1): Κατά τον Σ.Δ. Βυζάντιον, Κωνσταντινούπολις, τ. Α’, σελ. 577 και Ζ.  Ν. Μαθάν, Κατάλογοι Πατριαρχών, σελ. 290. Το βεράτιον του Πορθητού είχε μεν καή, αλλ’ ο Σελήμ είχε δ’ωσει τω Πατριάρχη Θεολήπτω έτερον ορισμόν (Βεράτιον) φυλασσόμενον εν τω ναώ της Μουχλιωτίσσης».

Αναφέρονται, στην σελ. 342 ως σημείωση,  και άλλες συγγραφικές πηγές  όπως:

1) Σκαρλάτος Βυζάντιος, στο βιβλίο του  «Κωνσταντινούπολις», έκδοση 1851 και,

2)  Ζ. Ν. Μαθάς, στο βιβλίο του «Κατάλογος Πατριαρχών», έκδοση 1837, οι οποίες αναφέρονται στο ίδιο θέμα.

Επίσης ότι ελήφθησαν υπ’ όψιν και πλείστα άλλα συγγράμματα, όπως του Δημ. Κανδεμίρ, Χάμμερ, Τζιγκάϊζεν, Άλιξ, Δελαζόγκιερ, Ζουανίν, Λαβελλέ, Τζεβάτ Πασά  κλπ. Δηλαδή στην εργασία του σπουδαίου Τρύφωνα Ευαγγελίδη ομολογείται ότι αυτός έλαβε υπ’ όψιν τα σχετικά συγγράμματα των παραπάνω συγγραφέων, ώστε δεν μπορεί να κατηγορηθεί για συνειδητή ψευδολογία ή το σημερινό copy paste. Δυστυχώς ο γράφων το παρόν δεν ηδυνήθη να παραθέσει στοιχεία πολλών από αυτά.

ζ) Το επόμενο ντοκουμέντο είναι αποσπάσματα από την κορυφαία ιστορική μελέτη του Μ. Σεργή που εκδόθηκε το 1996 από τις εκδόσεις «Δημιουργία» μ με τίτλο «Γεώργιος Σχολάριος-Γεννάδιος Β’» που κατά την γνώμη μας είναι και η κκαλύτερη που κυκλοφόρησε για το ειδικό αυτό θέμα (σήμερα το βιβλίο είναι δυσεύρετο και όπου το βρείτε πάρτε το).

η) Το επόμενο ντοκουμέντο είναι μια σπουδαία παρουσίαση-ανάλυση από το ιστολόγιο «lykawn.blogspot.com», την 23/5/2009 με θέμα «Το ξεπούλημα της Πόλης στους Τούρκους (1453)». Στην ανάλυση γίνονται πάμπολλες αναφορές και συγκρίσεις των διαφόρων ιστορικών χρονικών-ντοκουμέντων της Άλωσης, ιδίως του Καντεμίρ και του Μπάρμπαρο, πάρα πολύ χρήσιμες για την ολόπλευρη εξέταση του θέματος.

θ) Το επόμενο ντοκουμέντο είναι το λεγόμενο «Χρονικό της Θεοδώρας Φραντζή: η πτώσις της Κων/λεως» που το εξέδωσε ως ιστορικό μυθιστόρημα ο Εκδοτικός οίκος «Γεωργιάδη» το 2004. Σε αυτό το χρονικό, που απηχεί προφορικές παραδόσεις, υπάρχει πλήρης περιγραφή των αντιθέσεων μεταξύ ενωτικών και ανθενωτικών, της προσπάθειας του Κων/νου Παλαιολόγου να κατευνάσει τα πάθη ενώπιον του τρομερού κινδύνου και γλαφυρή εξιστόρηση της προδοτικής συναλλαγής με τον Μωάμεθ.  Αν και υπάρχουν σοβαρώτατες ενστάσεις για την ιστορικότητα του Χρονικού, όσον αφορά τις λεπτομέρειές του, πιθανόν να ήταν συρραφή διαφόρων προφορικών ιστοριών που κάποτε παρουσιάστηκαν με αυτήν την μορφή. Αν και δεν αποτελεί λοιπόν σοβαρό ιστορικό ντοκουμέντο, στις λεπτομέρειές του, έχει την σημασία του και  ως τέτοιο το αναφέρουμε (για κάθε ενδιαφερόμενο υπάρχει στα βιβλιοπωλεία). 

Το γενικό συμπέρασμα που πρέπει να εξάγουμε από την προσεκτική μελέτη των παραπάνω πολλών και αναμφισβήτητων ντοκουμέντων, αλλά και των λοιπών που αναφέρονται σε αυτά, δηλ. όλες σχεδόν τις παράπλευρες εξιστορήσεις περί της Άλωσης, ανεξαρτήτως βέβαια του, υπό εξέταση,  ποσοστού ιστορικής ακριβείας  εκάστης και ταύτισης ή όχι των επί μέρους λεπτομερειών μεταξύ των, είναι το ότι στον καθένα σοβαρό μελετητή γεννώνται, νομίζουμε δικαιολογημένα, επιπλέον των παραπάνω,  οι εξής παράμετροι - ερωτήματα:

1) Είναι τυχαία η προδοτική στάση γειτονικού μοναστηριού (μονή Βλατάδων) στην παράδοση της Θεσσαλονίκης  (πριν το 1453) στους Τούρκους με αντάλλαγμα την ενίσχυση και την ατιμωρησία του;

2) Είναι τυχαία η παράδοση και η διατήρηση του αλώβητου για τα μοναστήρια του  Άθωνα,  ήδη από το 1280, ο τρόπος της οποίας μας υπενθυμίστηκε από την κα Πελέκη-Βουλγαράκη και τον ηγούμενο Εφραίμ της Αγιορείτικης μονής Βατοπεδίου; 

3) Είναι τυχαία η κάθε φορά αστραπιαία επέμβαση του επίσημου, τουλάχιστον, ιερατείου απέναντι σε κάθε κίνηση που αντετίθετο στην Οθωμανική κυριαρχία; Σε αντίθετη άποψη πρέπει να παραδεχτούμε ότι οι Τούρκοι βύζαιναν το δάχτυλό τους και κράτησαν τετρακόσια χρόνια μόνο με το σπαθί.

4) Είναι τυχαίο ότι και οι δύο πλευρές απέδωσαν την πολιτική τους συνεύρεση σε θρησκευτικούς, άρα... θεόσταλτους λόγους; Οι μεν χριστιανοί στην ευαγγελική ρήση περί υποταγής στην κάθε εξουσία, οι δε οθωμανοί στην εντολή του Κορανίου περί ατιμωρησίας αυτών που παραδίδονται οικειοθελώς (και επί πλέον ανήκουν σε «συγγενές» θρήσκευμα)

5) Είναι τυχαίες οι συμπτώσεις ιστορικών διαφορετικών εποχών και αφετηριών που διηγούνται τα ίδια ή παραπλήσια γεγονότα;

6) Είναι τυχαία η παντελής αποσιώπηση αυτής της ιστορικής πτυχής από την επίσημη, σύγχρονη ή πρόσφατη,  ιστοριογραφία αλλά και από τις παρουσιάσεις της άλωσης σε ομιλίες, Παν/μια, κλπ;

7) Είναι τυχαία η διαρκής και ταυτόσημη λογική της εθελοδουλείας που ακολουθήθηκε από το Πατριαρχείο, όλα τα χρόνια μέχρι σήμερα,  απέναντι στο Τουρκικό κράτος ανεξάρτητα ποιός αναδεικνύονταν Πατριάρχης; Αυτό φαίνεται περίτρανα από μία απλή ανάγνωση της επίσημης αλληλογραφίας του Πατριαρχείου (Δελικάνης, τρείς τόμοι έκδοση του 1904). Επίσης από το καλύτερο βιβλίο που έχει εκδοθεί ποτέ στην Ελλάδα για την περίοδο αυτή  «Η πολιτική των επισκόπων στην Τουρκοκρατία» του  Δημήτρη Κ. Παπαιωάννου (προσφέρεται ψηφιακά και δωρεάν από το ιστολόγιο «Ελεύθερη Έρευνα).

8) Είναι τυχαία η καταδίκη, μέσω αφορισμών και φυσικά «καρφωμάτων», των κλεφτών του Μοριά το 1805, των πρωτεργατών της Επανάστασης του 1821, αλλά και της ιδίας της Επανάστασης ως ιδέας [βλ. το βιβλίο «Πνευματική Τράπεζα», έκδοση 1897 των απάντων του διδασκάλου - Ιερομονάχου και ιδρυτού της μονής Καλογραιών Καλαμάτας, Γερασίμου Παπαδοπούλου (1763 – 1844)], τον αφορισμό του Γρηγορίου του Ε΄ και του αντικαταστάτη του Πατριάρχη Ευγενίου κλπ, κλπ ;

Είναι λοιπόν  τυχαία όλα αυτά που  μαζευτήκανε;

                                                       ΔΕΝ ΝΟΜΙΖΩ!

Το ιστορικό λοιπόν συμπέρασμα που βγαίνει είναι,  ό,τι για άλλη μία φορά οι Χριστιανοί ταγοί της Ορθοδόξου πτέρυγας του Ιουδαιο-χριστιανισμού απέδειξαν την εθελοδουλεία τους σε κάθε ισχυρό αφέντη, ακολουθώντας πιστά τις ρήσεις των Γραφών και τις ανάγκες του σαρκίου τους. Η προδοσία και η σιμωνία τους είναι πασιφανείς και θα τους ακολουθούν στους αιώνες των αιώνων. Αποδεικνύεται επίσης ότι η ημερομηνία λήξης του Έλληνα ως Πολιτισμικού Προσώπου ταυτίζεται με την ημερομηνία γέννησης [επί αυτοκράτορος (και "αγίου") Κωνσταντίνου] του χειρότερου και μακροβιώτερου θεοκρατικού  μορφώματος της ιστορίας, δηλαδή του, μόλις τον 16ο αιώνα ονομασθέντος, "Βυζαντινού" (νεώτερου Ρωμαϊκού)  κράτους. Γιατί ο Έλληνας  πάντα είχε μέσα του την φλόγα της αντίστασης και εξέγερσης εναντίον κάθε καταπιέσεως. Την φλόγα αυτή, προνόμιο των απανταχού ελεύθερων ανθρώπων,  προσπαθεί να σβήσει η απάνθρωπη και αφύσικη Ιουδαιο-χριστιανική θρησκεία και οι παραφυάδες της, όπου έχει επικρατήσει. Στο Χριστιανικό Αγιολόγιο δεν υπάρχει, και ούτε πρόκειται να υπάρξει, άγιος Λεωνίδας, άγιος Κυναίγειρος, άγιος Αθανάσιος Διάκος, άγιος Κολοκοτρώνης, αλλά ακόμα-ακόμα ούτε και άγιος Παπαφλέσσας (που ήταν και ιερωμένος). Σαν χαρακτηριστικές ιστορικές στιγμές αυτής της μαζικής θρησκευτικής αποχαύνωσης  αναφέρουμε την συνάθροιση του πλήθους στην Αγία Σοφία, όπου περίμεναν τον άγγελο Γαβριήλ που θα χτυπούσε με την ρομφαία του τους Τούρκους, και την σχεδόν καθολική παθητική στάση των Εβραίων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Γερμανών. Αυτό πρέπει να το θυμίζουμε στους σύγχρονους Έλληνες και ιδίως στους μαθητές και σπουδαστές. Ο κάθε υγιής (και πολλάκις επιβεβλημένος) εθνικισμός και πατριωτισμός είναι φυσικό χαρακτηριστικό του κάθε έμφρονος  κοινωνικού  ανθρώπου,  δεν πρέπει όμως να συνδέεται με τους απόπατους της ιστορίας.

Σχετικά όμως με το θέμα μας, αυτό που μένει σε όλους τους σκεπτόμενους είναι ότι σε κάθε ευκαιρία της επετείου της Άλωσης να αποκαθιστούμε την ιστορική αλήθεια, υποβάλλοντας στους διάφορους «δασκάλους», «καθηγητές», «καθικι-τές», κατηχητές, Ορθοδόξους «Ελληναράδες», χριστιανίζοντες ψευτο-εθνικιστές, ιεροκήρυκες και λοιπούς γλείφτες του ιερατείου τα παραπάνω αδιάσειστα ντοκουμέντα και κρίσιμα ερωτήματα.

Διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι λαοί που δεν έχουν μνήμη, έχουν μνημόνιο

                                                                                           Μάιος 2012, 

Ο Βαρθολομαίος