Αρχαιολόγοι κατά του συστήματος "Διάζωμα"

Προσπάθεια άμεσης ή έμμεσης ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς των Ελλήνων αλλά και αδιαφανείς διαδικασίες ανάθεσης μελετών πολλών εκατομμυρίων για την αναστήλωση μνημείων από το ΔΙΑΖΩΜΑ του Σταύρου Μπένου και μεθοδεύσεις που ακυρώνουν τον κεντρικό σχεδιασμό των έργων από το καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργείο Πολιτισμού καταγγέλλει η Γενική Συνέλευσης του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων.

Στην ανακοίνωσή τους οι αρχαιολόγοι, την οποία κοινοποιούν στην υπουργό Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου, τη γ.γ. του ΥΠΠΟΑ Μαρία Βλαζάκη και τη γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων Ελένη Κόρκα, αναφέρουν ότι «το Διάζωμα, υπό την προστασία της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΠΟΑ, σχεδιάζει κατά βούληση έργα ανά τη χώρα, στο όνομα της συνέργειας δημόσιων και ιδιωτικών φορέων και της ανάπλασης (κυρίως) αρχαίων θεάτρων και σχετικών πολιτιστικών διαδρομών, κόστους πολλών εκατομμυρίων ευρώ δημόσιου, κυρίως, χρήματος, τα οποία αναθέτει σε μελετητές αποκλειστικά δικής του επιλογής για πλήρη ωρίμανση και προσφέρει στο ΥΠΠΟΑ για κατάθεση προς ένταξη στο τρέχον ΕΣΠΑ».

 Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ήδη από το έτος 2010 οι αρχαιολόγοι έχουν διαμαρτυρηθεί για την προσπάθεια του "Διαζώματος" να "βάλει στο χέρι" τα αρχαία θέατρα. Με άρθρο που δημοσίευσε ο Γ. Μ. Σηφάκης, ομότιμος καθηγητής αρχαίας ελληνικής φιλολογίας των πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης και Ν. Υόρκης, υπό το τίτλο «Η νέα απειλή για το Θέατρο του Διονύσου», ψέγει την σπουδή του «Διαζώματος» σχετικά με τις αναστηλώσεις τονίζοντας: «…Με τον ρυθμό και προπάντων τον σχεδόν διονυσιακό ενθουσιασμό που έχει καταλάβει αρμόδιους παράγοντες και μη για την «προστασία» και τη «σωτηρία» των αρχαίων θεάτρων, «αυτίκα γα πάσα χορεύσει / Βρόμιος ευτ» αν άγηι θιάσους», όπως λέει ο Χορός στις Βάκχες του Ευριπίδη («γρήγορα όλη η χώρα θα χορεύει, καθώς ο Βροντερός θα οδηγεί τους θιάσους», στ. 114-5). Αρκεί μόνο οι τοπικοί άρχοντες να αναλάβουν κιόλας να σκουπίζουν τα αποτσίγαρα και να μαζεύουν τα κουτιά της κοκακόλας μετά τις παραστάσεις...». (https://enthemata.wordpress.com/2010/01/10/dionysos/)

Τα είχαμε επισημάνει

Το τι ακριβώς πρεσβεύει το "σύστημα Μπένου" δηλαδή το "Διάζωμα" στον χώρο του ελληνικού πολιτισμού το «Όριον» το είχε επισημάνει πολύ έγκαιρα και στην έντυπη αλλά και στην ψηφιακή του μορφή. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι το Σάββατο, 22 Μαΐου 2012, σε άρθρο υπό τον τίτλο «Το Μνημόνιο και οι αμνοί…» (http://orionhellas.blogspot.gr/2012/05/blog-post_12.html#more) αναφέραμε μεταξύ άλλων: «Αλλά και το πιο "εκσυγχρονισμένο" μοντέλο κρατικοδίαιτης ύπαρξης φορέων, όπως είναι το "Διάζωμα" (εμείς το λέμε σκάνδαλο!) του κ. Μπένου, που θα "σώσει τα αρχαία", είναι απαράδεκτο μόρφωμα που δεν κομίζει τίποτα από παγκόσμια πολιτιστικά εγχειρήματα και εξακολουθεί να κινείται στη λογική "ο Πολιτισμός δεν είναι ανταποδοτικός". Η λογική ύπαρξής του έχει ως βάση την κρατική επιχορήγηση (ξεπερασμένο μοντέλο ΠαΣοΚ της δεκαετίας του '80 όπως οι περιβόητες "προγραμματικές συμβάσεις Κράτους - ημετέρων Δήμων) και ο "κουμπαράς" παραλλαγή του παγκαριού της Εκκλησίας ("ταις ψυχαίς ημών"). Και όλα αυτά υπό την ομπρέλα συγκεκριμένου χώρου μέσων ενημέρωσης και "προσωπικοτήτων", με κρατικές όμως χρηματοδοτήσεις και χωρίς το "Διάζωμα" να έχει προηγούμενη τεχνογνωσία, εμπειρία, καταρτισμένο επιστημονικό προσωπικό και άλλα πολλά που απαιτούνται για να αναστηλωθεί ένα αρχαίο θέατρο! "Είδε φως και μπήκε" στον χώρο του Πολιτισμού και ο κ. Μπένος, με τη λογική του κρατικοδίαιτου, διότι έτσι έχει μάθει. Βεβαίως και δεν είναι ο μόνος. Όμως αυτή η λογική έφερε τη χώρα εδώ που βρίσκεται!».   

Το ψήφισμα των αρχαιολόγων

Αθήνα, 27/3/2017

ΨΗΦΙΣΜΑ ΓΣ ΣΕΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ “ΔΙΑΖΩΜΑ”

Η Γενική Συνέλευση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων εκφράζει για άλλη μια φορά την αντίθεσή της στις προσπάθειες άμεσης ή έμμεσης ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς. Οι προσπάθειες αυτές εντείνονται τα τελευταία χρόνια, είτε με τη μορφή της ανάθεσης έργου σε εργολάβους (λ.χ. ψηφιοποίηση) είτε με την προσπάθεια εμπλοκής στο αρχαιολογικό έργο διαφόρων φορέων και Ιδρυμάτων, που παρουσιάζονται και ως επίδοξοι διαχειριστές κονδυλίων που αφορούν τα μνημεία.

Το τελευταίο διάστημα τέτοια μορφή έχει λάβει η εμπλοκή του σωματείου ΔΙΑΖΩΜΑ. Ενώ οι αρχικές διακηρύξεις αφορούσαν την (καλοδεχούμενη) δυνατότητα υποβοήθησης του έργου της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας από την κοινωνία, ειδικά σε ότι αφορά τα αρχαία θέατρα, η συνέχεια της δράσης του Διαζώματος έχει εξελιχθεί σε άλλη κατεύθυνση:

- Καταρχάς δεν αφορά γενικώς την κοινωνία, αλλά ένα λόμπυ ανθρώπων που, όντας στην πλειονότητά τους εξωτερικοί προς την Αρχαιολογική Υπηρεσία, θέλουν να έχουν ένα όχημα παρέμβασης στη διαχείριση των μνημείων. Το βίντεο του Διαζώματος που παρουσιάζει να έχει "γκρεμίσει το τείχος" που δήθεν έχουν υψώσει οι αρχαιολόγοι απέναντι στην κοινωνία, είναι τουλάχιστον εξοργιστικό!

- Δεύτερον, επιβάλλει ιεραρχήσεις και προτεραιότητες στο ποια μνημεία πρέπει να προστατευτούν ή να αποκατασταθούν, οι οποίες βασίζονται σε βούληση τρίτων ή σε λόγους επικοινωνιακής διαχείρισης και όχι σε επιστημονικούς ή διαχειριστικούς λόγους που αφορούν τα ίδια τα μνημεία ή το δημόσιο συμφέρον.

- Τρίτον, οικειοποιείται έργο των Εφορειών Αρχαιοτήτων και το διαθέτει, παρουσιάζοντάς το ως δικό του.

- Τέλος, το τελευταίο διάστημα εμφανίζεται ως διαχειριστής των ΕΣΠΑ που αφορούν τον πολιτισμό! Συγκεκριμένα, η ΚΕΔΕ διοργάνωσε εκδήλωση που αφορούσε τη διαχείριση των ΕΣΠΑ από Δήμους και Περιφέρειες με ομιλητή τον κ. Στ. Μπένο, πρόεδρο του Διαζώματος.

Η επαφή με τις τοπικές κοινωνίες, η απόδοση στους πολίτες αρχαιολογικών χώρων και μνημείων, μέσω της ανάδειξής τους και της διοργάνωσης ποικίλων συμμετοχικών δράσεων για το κοινό (όπως θεματικών και άλλων εκθέσεων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, πολιτιστικών διαδρομών με χρήση ψηφιακών πολυμέσων και έξυπνων εφαρμογών νέων τεχνολογιών), αποτελούν έργο που επιτελεί η Αρχαιολογική Υπηρεσία εδώ και πολλά χρόνια, με επιστημονική εγκυρότητα, με διαφάνεια στη διαχείριση των πόρων, με συναίσθηση της κοινωνικής της ευθύνης και με ανάπτυξη κοινωνικών συμμαχιών σε τοπικό επίπεδο.

Η εμπλοκή στο πολυεπίπεδο αρχαιολογικό έργο φορέων ή προσώπων με στόχο την υποκατάσταση του δημόσιου φορέα προστασίας, ανάδειξης και προβολής των μνημείων ή την οικειοποίηση του έργου του για προσωπικούς, πολιτικούς ή οικονομικούς λόγους, μας βρίσκει απολύτως αντίθετους.