Ο παράφορος έρωτας μιας βασίλισσας...

Ο Φίλιππος και η Ιωάννα.

Πέθανε στις 12 Απριλίου του 1555 σε ηλικία 75 ετών. Είχε περάσει 48 χρονιά φυλακισμένη από τον πατέρα και τον γιο της. Μία γυναίκα, που μπορεί να μην υπήρξε ποτέ τρελή αλλά πιόνι στα χέρια των ανδρών συγγενών της...

 Ήταν βασίλισσα της Ισπανίας αλλά το υψηλότατο αξίωμα ήταν αυτό που άνοιξε διάπλατα τις πόρτες της δυστυχίας η οποία σφράγισε τις σελίδες της Ιστορίας με το υποτιμητικό επίθετο: Ιωάννα η Τρελή!  Το παράπτωμά της βαρύτατο: αγάπησε παράφορα και κτητικά!

Η Ιωάννα, η τελευταία μονάρχης του οίκου Τρασταμάρα, ήταν κόρη των καθολικών μοναρχών Φερδινάνδου και Ισαβέλλας, τρελάθηκε από τον έρωτα για τον σύζυγό της, τον Φίλιππο τον Όμορφο, Δούκα της Βουργουνδίας. Προδόθηκε από τον ίδιο της τον πατέρα, ο οποίος και την φυλάκισε για να σφετεριστεί θρόνο της.

Γεννήθηκε το 1479 στο Τολέδο - πρωτεύουσα του βασιλείου της Καστίλης και ήταν το τρίτο παιδί της Ισαβέλλας, βασίλισσας της Καστίλης και του Φερδινάνδου, βασιλιά της Αραγονίας.

Σε ηλικία 16 ετών αρραβωνιάστηκε με τον Δούκα της Βουργουνδίας που είδε για πρώτη φορά την ημέρα του γάμου τους που καθιέρωσε την δυναστεία των Αψβούργων στην Ισπανία . Ήταν γνωστός και ως ο Φίλιππος ο Όμορφος αλλά το ίδιο όμορφη ήταν και η νύφη. Ο έρωτας του νεαρού ζευγαριού ήταν κεραυνοβόλος αλλά, όσο ξαφνικά ερωτεύτηκε ο Φίλιππος την Ιωάννα, τόσο απότομα έχασε το ενδιαφέρον του για εκείνη. Παρά το γεγονός ότι απέκτησαν συνολικά έξι παιδιά, ήταν αθεράπευτος γυναικάς και είχε μια ολόκληρη αυλή από θαυμάστριες…

 Η Ιωάννα τρελαινόταν από την ζήλια της, όταν άκουγε ότι ο άντρας της είχε βρει καινούρια ερωμένη. Κάποτε έφτασε σε σημείο να επιτεθεί σε μία από τις κοπέλες και της έκοψε τα μαλλιά με ένα ψαλίδι. Άλλες φορές, απλά ούρλιαζε και έκλαιγε, ζητώντας απ’ τον αγαπημένο της σύζυγο να γυρίσει πίσω σ’ εκείνη. Τότε ο Φίλιππος «έκανε το καθήκον» του και περνούσε λίγο χρόνο μαζί της μέχρι να ηρεμήσει ... 

Λόγω αυτών των κρίσεων ζήλιας, βγήκε η φήμη ότι η Ιωάννα ήταν τρελή. Στην αρχή πίστευαν ότι είχε τρελαθεί απ’ τον έρωτά της για τον Φίλιππο, αλλά αργότερα χρησιμοποίησαν και το «ιστορικό τρέλας» που υπήρχε στην οικογένειά της. Τέτοιες κρίσεις πάθαινε και η Ισαβέλλα της Πορτογαλίας, γιαγιά της Ιωάννας και μητέρα της βασίλισσας Ισαβέλλας. Μάλιστα, γιαγιά και εγγονή είχαν την ίδια κατάληξη, φυλακίστηκαν μέχρι το τέλος της ζωής του. Η «τρελή» βασίλισσα της Καστίλης, η Ιωάννα, δεν προβλεπόταν να κληρονομήσει κανένα θρόνο απ’ τους γονείς της. Όμως, έτυχε να πεθάνουν τα δύο μεγαλύτερα αδέλφια της και τα παιδιά τους. Έτσι, το 1502 έγινε η διάδοχος του θρόνου της μητέρας της, χωρίς να είναι προετοιμασμένη για κάτι τέτοιο. Δύο χρόνια μετά, πέθανε η μητέρα της και η Ιωάννα έγινε βασίλισσα της Καστίλης. Η δύναμη που ξαφνικά απέκτησε η «τρελή» κόρη του, εξόργισε τον πατέρα της Φερδινάνδο.

Η Ιωάννα μπροστά από το φέρετρο του συζύγου της Φιλίππου.
Πίνακας του 1877 από τον Francisco Pradilla , λάδι σε καμβά, cm 340x500. Μαδρίτη, Museo Del Prado .

Δεν μπορούσε να ανεχτεί, ότι θα γινόταν η κόρη του βασίλισσα, ενώ ο ίδιος θα παρέμενε δεύτερος στην κατάταξη. Με παρόμοιο τρόπο σκεφτόταν και ο Φίλιππος, που σκόπευε να εκμεταλλευτεί τον νέο τίτλο της συζύγου προς όφελός του. Στην αρχή μάλωναν μεταξύ τους για το ποιος θ’ αρπάξει τον θρόνο απ’ την Ιωάννα. Τελικά, το 1506, συμφιλιώθηκαν, υπέγραψαν μυστική συνθήκη, που όριζε ότι θα αναλάμβαναν οι ίδιοι την εξουσία, γιατί η Ιωάννα δεν ήταν ικανή να κυβερνήσει. Κανείς δεν διαφώνησε μαζί τους, γιατί ο Φίλιππος είχε ξεκινήσει ολόκληρη καμπάνια, για να πείσει τον κόσμο ότι η γυναίκα του ήταν τρελή.  Ο Φερδινάνδος φάνηκε να εγκαταλείπει τη μάχη, μετά την υπογραφή της συνθήκης, παρά τις μάχες που είχε δώσει για να επικρατήσει στην Καστίλη. Επέστρεψε στο δικό του βασίλειο, στην Αραγονία και άφησε τον Φίλιππο επικεφαλής της Καστίλης.  

Όμως όταν οι άνθρωποι σχεδιάζουν ο θεός γελά. Ο Φίλιππος πέθανε ξαφνικά στις 25 Σεπτεμβρίου του 1506, από τυφοειδή πυρετό κι ενώ η Ιωάννα ήταν έγκυος στο έκτο παιδί τους. Πολλοί είπαν ότι τον δηλητηρίασε ο Φερδινάνδος, που υποτίθεται ότι είχε αποσυρθεί από τον διαγκωνισμό για την Καστίλη. Η Ιωάννα κατέρρευσε, όταν πέθανε ο σύζυγός της. Η συμπεριφορά της απλώς ενίσχυσε την εντύπωση ότι ήταν τρελή. Στο ταξίδι μέχρι τη Γρανάδα για την ταφή του Φιλίππου, η Ιωάννα ζήτησε να ταξιδεύουν μόνο νύχτα για να μην βλέπουν άλλες γυναίκες το πτώμα του άνδρα της. Τον ζήλευε ακόμα και νεκρό! Την ημέρα άνοιγε το φέρετρο και συζητούσε για ώρα με το πτώμα.

Η Ιωάννα προσπάθησε να κυβερνήσει την Καστίλη μετά το θάνατό του συζύγου της, αλλά δεν τα κατάφερε. Είχε να αντιμετωπίσει τον λοιμό και την πανώλη, που αποδεκάτιζαν τον λαό της και δεν ήταν προετοιμασμένη για τέτοιες ευθύνες. Τον Ιούλιο του 1507 επέστρεψε στην Καστίλη ο πατέρας της. Ως διά μαγείας, οι επιδημίες κόπασαν και επικράτησε ηρεμία στο βασίλειο. Ο Φερδινάνδος της ζήτησε να παραδώσει τον θρόνο σε εκείνον. Εκείνη αρνήθηκε. Τότε, ο πατέρας της την έκλεισε στη μονή Σάντα Κλάρα, λίγο έξω απ’ την Καστίλη και ανέλαβε ο ίδιος τη διακυβέρνηση. Πλέον, δεν υπήρχε άνθρωπος που δεν πίστευε ότι η Ιωάννα ήταν τελείως τρελή... 

Ο Φερδινάνδος πέθανε 9 χρόνια αργότερα και τον διαδέχτηκε ο πρωτότοκος γιος της Ιωάννας, ο Κάρολος. Ο Κάρολος υποτίθεται ότι μοιραζόταν τη βασιλεία με τη μητέρα του, αλλά δεν της επετράπη ποτέ να φύγει απ’ τη μονή που ήταν φυλακισμένη. Το 1520 κατά την επανάσταση των Κομουνέρος  καταλήφθηκε το κάστρο της Καστίλης και οι επαναστάτες ανακήρυξαν την Ιωάννα μοναδική βασίλισσα. Ωστόσο η επανάσταση καταπνίγηκε στο αίμα και ο Κάρολος ξέχασε όλες τις ευγένειες. Για να σιγουρέψει τη βασιλεία του, έπρεπε ο κόσμος να ξεχάσει και την ύπαρξη της μητέρας του. Απαγόρευσε σε όλους να της μιλούν και την καταδίκασε στην απομόνωση. Πέθανε στις 12 Απριλίου του 1555 σε ηλικία 75 ετών. Είχε πληρώσει με 48 χρόνια από την ζωή της τον κτητικό έρωτά της και την «αγάπη» των συγγενών της. Με τον θάνατό της χάθηκε και ο τελευταίος γόνος των αυτοχθόνων Ισπανών βασιλέων.