Το μοναδικό δρώμενο της Νέδουσας την Καθαρά Δευτέρα – VIDEO

Το Όριον για την Καθαρά Δευτέρα σας προτείνει εκδρομή στον βόρειο Ταΰγετο, στο χωριό Νέδουσα της Αλαγονίας. Απέχει 24 χιλιόμετρα από την Καλαμάτα, και μπορείτε να φθάσετε από τον κεντρικό δρόμο (μαγική  διαδρομή) Καλαμάτας - Σπάρτης. Η εμπειρία θα σας μείνει αξέχαστη. Μη φοβηθείτε να μυσταγωγηθείτε συμμετέχοντας στα δρώμενα. Θα θυμάστε την εμπειρία μια ζωή! Ας αναλύσουμε το μοναδικό Καρναβάλι  της Νέδουσας αντλώντας πληροφορίες απο τον Σύλλογο του χωριού και τον Χρήστο Ζερίτη που, πραγματικά έχει κοπιάσει όσο λίγοι για την ανάδειξη του μοναδικού αυτού δρώμενου που έχει ρίζες μέσα στους αιώνες των Ελλήνων:   
Το Καρναβάλι στη Νέδουσα γίνεται κάθε χρόνο την Καθαρή Δευτέρα. Πρόκειται για ένα αυθεντικό αγροτικό δρώμενο ευετηρίας, παρεμφερές με αυτά που τελούνται κάθε χρόνο την ίδια περίοδο στη Βόρεια Ελλάδα. Στη Νέδουσα συναντάται στην πιο πλήρη μορφή και εκατοντάδεις λάτρεις του παραδοσιακού μας πολιτισμού συνωστίζονται τα τελευταία χρόνια, μετά τη δημοσιοποίησή του, στη μικρή πλατεία του χωριού για να πάρουν μέρος στις πρωτόγονες ιεροπραξίες.

Ο Καθηγητής της Λαογραφίας Μιχάλης Μερακλής πρώτος βεβαίωσε τη σπουδαιότητά του, σημειώνοντας ότι "αναμφισβήτητα συνεχίζεται μια μακρόχρονη παράδοση", και παράλληλα ερμήνευσε τα κυριότερα σημεία του, το 1999 στην εκπομπή της ΕΤ1 "Μουσικό Οδοιπορικό", όπου προβλήθηκε η κινηματογράφηση από το καρναβάλι του 1998.
Το αγροτικό καρναβάλι της Νέδουσας είναι ένα είδος "λαϊκού θεάτρου" και αποτελείται από μια σειρά πράξεων, τις οποίες "πράττει" ένας όμιλος μεταμφιεσμένων, και έχει πρωταρχικό σκοπό την εξασφάλιση της ευετηρίας (καλοχρονιάς) και της γονιμότητας. Δεν οργανώνεται από τους "άρχοντες" για να προσφερθεί στο "λαό", αλλά "αυτοσχεδιάζεται" από το "θίασο" και προσφέρεται στην κοιτίδα, στο χωριό, και στους ανθρώπους του. Γιατί όπως πιστεύουν "αν δεν γίνει μια χρονιά το καρναβάλι θα 'ναι κακό για το χωριό".
Χαρακτηριστικά μέρη του δρώμενου που το κάνουν μοναδικό σε ολόκληρο τον Ελλαδικό χώρο, είναι τα εξής:
Το ομαδικό μουντζούρωμα από καπνιά φούρνου σαν αντιβασκανικό. Ο αγερμός, η επίσκεψη δηλαδή του "θιάσου" σε όλα τα σπίτια του χωριού κυκλικά, για ανταλλαγή ευχών και συλλογή εδεσμάτων που θα φαγωθούν σε ομαδικό γεύμα. Ο χορός των τράγων, όπου τραγόμορφοι επιδίδονται σε εικονικά παλέματα, ενώ τα κρεμασμένα κουδούνια τους ηχούν ασταμάτητα. Η αροτρίαση, η ιερότερη στιγμή της ημέρας όπου το παμπάλαιο αλέτρι θα "οργώσει" τρεις φορές την πλατεία του χωριού, ενώ ο "θίασος" θα σπέρνει σπόρους και θα τους θάβει. Ο γάμος, κανονικός στην πομπή, προκαλεί άφθονο γέλιο με το εντυπωσιακό τέλος όπου "γαμπρός και νύφη" ερωτεύονται κατάχαμα στο "τρεις φορές οργωμένο χώμα". Για να θυμίσουμε την περιγραφή παρόμοιας πράξης από τον Ησίοδο 2.700 χρόνια πριν:
Η Δήμητρα τον Πλούτο γέννησε η θεϊκότατη θεά
με τον ήρωα Ιάσιο σμίγοντας στη γλυκιά αγάπη
πάνω σε τρισαλετρικό χωράφιΘα ακολουθήσει η κηδεία, ο θρήνος και η ανάσταση. Ένας νέος που φονεύεται "για να μην πεθάνει από γεροντική αδυναμία", κηδεύεται και τον θρηνούν με "μοιρολόγια", ανακαλείται στη ζωή και "ανασταίνεται για να δράσει πάλι ακμαίος", με προφανέστατους συμβολισμούς την ανάσταση της φύσης, άνοιξη-ζωή, μετά από το χειμώνα-θάνατο.
Τα ιδιαίτερα στοιχεία του είναι: ότι οι επισκέπτες δεν θεωρούνται θεατές αλλά συνεορταστές που συμμετέχουν καθ'όλη τη διάρκεια του δρώμενου, οι χωριάτικες μεταμφιέσεις και η έντονη παρουσία των αρχαιοελληνικών μουσικών οργάνων του νταουλιού και της φλογέρας.
Οι επισκέπτες στη Νέδουσα θα φάνε δωρεάν τα προσφερόμενα από τον πολιτιστικό σύλλογο σαρακοστιανά είδη, θα γευτούν το μοναδικό κρασί της ποικιλίας "κουτσαβίτικο", θα εκστασιαστούν μαζί με το "θίασο" συμμετέχοντας σε πρωτόγονες τελετουργίες και θα εντυπωσιαστούν από το πανέμορφο χωριό και τη γύρω φύση του.
Κοινότητες όπως η Νέδουσα που συντηρούν την πολιτιστική τους κληρονομιά, δεν πρόκειται να χαθούν, αφού υπάρχει ο συνδετικός κρίκος που συνδέει παρελθόν-παρόν-μέλλον και που στην προκειμένη περίπτωση είναι ένα δρώμενο, του οποίου η καταγωγή χάνεται στα βάθη των αιώνων, το οποίο σήμερα το λένε απλά "Καρναβάλι της Νέδουσας".

Το ΚΕΝΤΡΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ παρουσιάζει δύο βίντεο με το ΔΡΩΜΕΝΟ της ΝΕΔΟΥΣΑΣ . Το πρώτο είναι μία κινηματογράφηση της ΕΡΤ (ΕΤ1) το 1998 το οποίο προβλήθηκε στην εκπομπή “ΜΟΥΣΙΚΟ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ”. Το δεύτερο είναι μία βιντεοσκόπηση του 2000 απο τον Χρήστο Ζερίτη ο οποίος εχει και την γενική επιμέλεια σε συνεργασία με το γραφείο βιντεοσκοπήσεων Φώτης Κουτρουμπής.