«Αθωότητα των Μουσουλμάνων» και σύγκρουση των πολιτισμών

Και ένα σχόλιο του Όριον που θα συζητηθεί  

Του Χρήστου Ιακώβου,

διευθυντή του Κυπριακού Κέντρου Μελετών (ΚΥΚΕΜ

Το καλοκαίρι του 1993, ο καθηγητής του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ και πρώην σύμβουλος εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ, Σάμιουελ Χάντινγκτον, παρουσίασε, με ένα άρθρο στο περιοδικό Foreign Affairs, την άποψη του σχετικά με τον μέλλον των διεθνών σχέσεων και τον επαναπροσδιορισμό της παγκόσμιας τάξης στην εποχή μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Σχεδόν τρία χρόνια αργότερα, την παρουσίασε ολοκληρωμένη στο βιβλίο του «Η Σύγκρουση των Πολιτισμών» (The Clash of Civilizations). Έκτοτε, η άποψη αυτή υπήρξε ένα από τα πιο πολυσυζητημένα θέματα στο επιστημονικό πεδίο των διεθνών σχέσεων.

Αφετηρία της άποψης του Χάντινγκτον είναι ότι ο κόσμος έχει νόημα μόνο ως πεδίο συγκρούσεων γιατί η «φυσική αρμονία» αποτελεί επικίνδυνο όραμα και τα κενά εξουσίας αναπόφευκτα πληρούνται απ' αυτούς που διαθέτουν τα μέσα, τη θέληση, την ταχύτητα και την κατάλληλη ηγεσία. Το κεντρικό σημείο της άποψης Χάντινγκτον είναι ότι τα γεωπολιτικά ρήγματα μεταξύ πολιτισμών αντικαθιστούν τα πολιτικά και ιδεολογικά σύνορα του Ψυχρού Πολέμου, ως έναυσμα κρίσεων. Για τον Χάντινγκτον, ο κόσμος είναι ένα σύνολο σεισμικών ζωνών στις οποίες «πολιτισμικές περιοχές» συγκρούονται με ολοένα αυξανόμενη συχνότητα σεισμικής δράσης, για να καταλήξει με την πρόβλεψη ότι «...ο επόμενος παγκόσμιος πόλεμος, αν συμβεί, θα είναι πόλεμος μεταξύ πολιτισμών».

Πολλοί έσπευσαν, τη δεκαετία του 1990 να χαρακτηρίσουν την άποψη του Χάντινγκτον ως ένα επιφανειακά ευφάνταστο συμπέρασμα, πλην όμως εγκεφαλικό κατασκεύασμα, το οποίο πάσχει από υπεραπλουστεύσεις, γενικεύσεις και ιστορικές παρερμηνείες. Οι επικριτές κατέληγαν στο συμπέρασμα ότι η άποψη αυτή περιείχε αξιώματα που θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν, αν γίνονταν πολιτικές επιλογές με δυσμενείς επιπτώσεις στο διεθνές σύστημα.

Συμφωνώ με τον Χάντινγκτον ότι ο πολιτισμός καθορίζεται με αντικειμενικά κριτήρια όπως: η γλώσσα, η ιστορία, η θρησκεία, τα έθιμα οι θεσμοί καθώς και από υποκειμενικά, όπως το πως αντιλαμβάνεται ο κάθε λαός την ταυτότητά του. Αν υπάρχει ένα σημείο στο οποίο κάποιος θα μπορούσε να διαφωνήσει είναι ο συγκεχυμένος τρόπος με τον οποίο χωρίζει τους πολιτισμούς, ιδιαίτερα η γεωπολιτιστική κατανομή Δύσης-Ανατολής.

Ένα άλλο σημείο στο οποίο θα συμφωνήσουν οι περισσότεροι ερευνητές των διεθνών σχέσεων σήμερα, είναι ότι η ιστορία δεν πρόκειται να τελειώσει στην μεταψυχροπολεμική περίοδο.

Τι είναι, όμως εκείνο που καθιστά τον Χάντινγκτον, σήμερα επίκαιρο;  Ενώ οι διεθνείς συγκρούσεις συνεχίζουν να είναι ανάμικτης ποικιλίας, μετά την «Αραβική Άνοιξη» ολοένα και περισσότερο η διαχωριστική γραμμή μεταξύ Ισλάμ και Δύσης γίνεται πιο ευδιάκριτη. Μέχρι προσφάτως, πολλοί θεωρούσαν ότι τα κυριώτερα προβλήματα του 21^ου αιώνα θα εμφανιστούν από την ανισότητα μεταξύ Βορρά-Νότου. Mία ενδελεχής ανάλυση, όμως, των ποιοτικών στοιχείων που βαθμιαία και σταθερά κυριαρχούν στη Μέση Ανατολή, μετά το πρώτο κύμα της «Αραβικής Άνοιξης», καταδεικνύει ότι η περιοχή βαδίζει, μεσοπρόθεσμα τουλάχιστον, προς ένα συντηρητικό ισλαμικό χειμώνα, ο οποίος εκλαμβάνει το Δυτικό πολιτισμό ως απειλή. Γιατί όμως;

Στη σύγχρονη Μέση Ανατολή, η οποία διαμορφώθηκε μετά τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο πρυτανεύων παράγοντας στη συνείδηση της πλειοψηφίας των κατοίκων υπήρξε η διείσδυση και επιρροή της Ευρώπης, και αργότερα της Αμερικής, ως προέκτασης της Ευρώπης, καθώς επίσης ο μετασχηματισμός που προκάλεσε στις μουσουλμανικές κοινωνίες της περιοχής. Στην ουσία, ιστορία της Μέσης Ανατολής κατά τον 20^ο αιώνα είναι μια ιστορία ταχυτάτης μεταβολής, η οποία προκλήθηκε εκ των έξω καθώς επίσης και του τρόπου που εσωτερικεύθηκε η μεταβολή αυτή, μοιράζοντας τους ανθρώπους σε αυτούς που την αποδέχθηκαν και σε αυτούς που την απέρριψαν. Αν και η μεταβολή επέφερε σαρωτικές αλλαγές, η υπόγεια αντιπαράθεση μεταξύ αυτών που επιθυμούν οι αλλαγές να συνεχιστούν και σε αυτούς που τις απορρίπτουν, εν ονόματι του Ισλάμ, υπήρξε και συνεχίζει να υπάρχει. Η «Αραβική Άνοιξη» δείχνει πως αυτή η αντιπαράθεση γέρνει προς το μέρος των δευτέρων. 

Για τους συντηρητικούς και ριζοσπάστες ισλαμιστές, η «Αραβική Άνοιξη» είναι κατά βάθος μία εκπεφρασμένη επιθυμία να συνεχίσει η αναστροφή της επιρροής του δυτικού πολιτισμού, όπου στη θεολογική και φιλοσοφική τους σκέψη αποτελεί τη μεγαλύτερη καταστροφή που έλαβε χώρα στον κόσμο του Ισλάμ. Κατά το παρελθόν, ο όρος «ιμπεριαλισμός» χρησιμοποιείτο για να προσδιορίσει τη Δυτική επιρροή. Σήμερα, ο όρος αυτός εγκατελείφθη, αφού πλέον δεν γίνεται πειστικός λόγω του ότι η βραχεία περίοδος της ευρωπαϊκής  αποικιοκρατίας στην περιοχή έχει καταστεί μακρινό παρελθόν, με μοναδική εξαίρεση την εμπλοκή των ΗΠΑ στο Ιράκ. Τον όρο «Ιμπεριαλισμός», ως μορφή δυτικής επιρροής, αντικατέστησε ένας άλλος, τον οποίο εφηύρε ο Αγιατόλαχ Χομείνι τη δεκαετία του 1980 για τις ΗΠΑ: «Μεγάλος Σατανάς».

Ο «Μεγάλος Σατανάς» δεν είναι πλέον ο εδαφικός κατακτητής αλλά ο πολιτιστικός ισοπεδωτής του Ισλάμ. Εδώ αξίζει κάποιος να διαβάσει το θρησκευτικό λόγο που αναπτύχθηκε στο μουσουλμανικό κόσμο τις δύο τελευταίες εβδομάδες γύρω από την ταινία, «Η Αθωότητα των Μουσουλμάνων». Ένας λόγος, που έχει τη βάση του στη σύγκρουση δύο πολιτισμών, όπου στα μάτια των απορριπτικών μουσουλμάνων αυτή η μάχη έχει το χαρακτήρα μίσους και φόβου για την δελεαστική, μα πάνω απ’ όλα διαβρωτική δύναμη του δυτικού τρόπου ζωής.  

Αυτή η πάλη στην Μέση Ανατολή, στην παρούσα ιστορική φάση, βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο. Βρίσκεται στο στάδιο της σταθεροποίησης. Αλλάζουν σταδιακά οι πηγές της πολιτικής και κοινωνικής νομιμότητας, με το Ισλάμ να αποκτά ολοένα και πιο κεντρικό ρόλο. Όταν πλέον ολοκληρωθεί το μεταβατικό στάδιο από την «Αραβική Άνοιξη» στον «Ισλαμικό Χειμώνα», τότε μόνο θα αντιληφθούμε αυτό που ο Χάντινγκτον έγραψε τη δεκαετία του 1990, ότι δηλαδή οι πολιτισμικές περιοχές θα γίνουν πιο ευδιάκριτες λόγω του συγκρουσιακού χαρακτήρα που θα λάβουν.

www.geopolitics-gr.blogspot.com

Σχόλιο Όριον

Από την αρχή της ιστορίας του ανθρώπου η βασική αιτία των πολέμων μεταξύ των λαών ήταν η κυριαρχία επί εδαφών και άρα επί του πλούτου αυτών, συμπεριλαμβανομένων και των εμβίων πόρων. Στο πέρασμα των χιλιετιών οι πόλεμοι ενδύθηκαν διάφορες... στολές. Μετά την επικράτηση των τριών μονοθεϊστικών - παραδοξολογικών θρησκειών οι οποίες απροκάλυπτα επιθυμούσαν (και εξακολουθούν) να έχουν τον έλεγχο και της πολιτικής εξουσίας τα πράγματα άλλαξαν δραματικά αφού έγιναν πολύ πιο οργανωμένα με την βοήθεια διαφόρων "σχολών σκέψης" ή "ιερατείων". Η ιδεολογία του κόσμου με κύρια αιτία τις τρεις θρησκείες (εβραϊκή και τα τέκνα αυτής χριστιανική και ισλάμ) άλλαξε άρδην: από φυσιοκεντρική μετετράπη σε παραδοξολογική με κύριο δόγμα το "αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και κατακυριεύσατε την Γην" που υποτίθεται πως το είπε ο Γιαχβέ (ο Θεός των Εβραίων) στους ανθρώπους. Είναι το νόμο παράγγελμα που τηρήσαμε απαρεγκλίτως οι άνθρωποι. Την κατακυριεύσαμε τη Γη (ο κάθε λαός για λογαριασμό του και χρησιμοποιώντας όποιο μέσο μπορούσε) και την διαλύσαμε!

Αυτή τη φορά μας ωθούν σε θρησκευτικούς πολέμους. Μα δεν είναι η πρώτη. Και οι Σταυροφορίες θρησκευτικοί πόλεμοι ήταν. Μόνο που ο στόχος ήταν άλλος και φυσικά οικονομικός, πέραν της μεταφοράς γνώσης στην Δύση! 

Και οι Οσμανλήδες στο όνομα του Αλλάχ έκαναν τους πολέμους μα πίσω από αυτούς κρυβόταν η κατακυρίευση νέων εδαφών - νέων πόρων, όπως κάνουν οι τσοπάνηδες (αυτό ήταν εξ άλλου, οι Βυζαντινοί τους έκαναν νοματέους) που αναζητούν διαρκώς νέους βοσκοτόπους. 

Στη σύγχρονη εποχή όποια δικαιολογία και να δίδεται, όποια αφορμή κι αν κατασκευάζεται η ουσία εξακολουθεί να παραμένει: κυριαρχία επί των υπολοίπων και ιδιοποίηση των πόρων που κατέχουν οι άλλοι. Ακόμη και οι δήθεν ιδεολογικοί πόλεμοι αυτό έκρυβαν και τίποτε άλλο. 

Το θέμα όμως είναι άλλο: έτσι όπως έχουν εξασκήσει τους λαούς η Γη οδηγείται στην καταστροφή αν βρεθεί εκείνος ο βλαξ για να προβεί σε μια μικρή αλλά καθοριστική πράξη δεδομένου ότι τα όπλα πλέον δεν είναι τόξα, βέλη και σπαθιά...    

ΥΓ. 

Αυτός ο τύπος, ο κ. Ελγαντούρ ο οποίος αναγορεύεται σε πρόεδρο της Μουσουλμανικής Ένωσης Ελλάδος που, σε συνέντευξη Τύπου για την περιβόητη ταινία «Η Αθωότητα των Μουσουλμάνων» που έχει ξεσηκώσει τους οπαδούς της θρησκείας σε όλο τον κόσμο, ισχυρίστηκε ότι "ο πρωθυπουργός μας είναι ρατσιστής. Ζω σε μια χώρα όπου ο πρωθυπουργός μας ο πρωθυπουργός της χώρας είναι ρατσιστής", θα κάνει καλά να μελετήσει λιγάκι τους κανόνες φιλοξενίας. Και επίσης να μας πει αν έβγαινε ένας Έλληνας σε οποιοδήποτε ισλαμικό κράτος (π.χ. Σαουδική Αραβία, Πακιστάν, Ιράν κ.λπ.) και ισχυριζόταν αυτό που ισχυρίστηκε ο κ. "πρόεδρος" θα ήταν σήμερα έξω ή μέσα; 

Ο χοντροκέφαλος κύριος "πρόεδρος" που θέλει να γίνει τζαμί στην Ελλάδα προφανώς δεν γνωρίζει την ελληνική ιστορία. Ε. λοιπόν ας μάθε πως το 1821 οι Έλληνες ξεσηκώθηκαν για να φύγουν τα τζαμιά από τον ελληνικό χώρο. Δεν θα τα φέρουμε πίσω. Αρκετά τραβήξαμε με τις συγγενείς τους θρησκείες.  Οι Έλληνες ανέκαθεν μιλούσαμε με τους θεούς μας στα ίδια χωρίς να σκύβουμε στο χώμα δίδοντας την εικόνα του χαμερπούς! Ανεχόμαστε να λατρεύει όποιος θέλει όποιον θέλει. Μας είναι αδιάφορο. Δεν θα αφήσουμε όμως την Αθήνα, την φωτεινότερη πόλη του κόσμου (παρά την σχεδιασμένη καταστροφή που υπέστη) να γίνει κοιτίδα μισαλλοδοξίας και θρησκευτικού φανατισμού που εκφράζει σήμερα το ισλάμ.  ΟΙ Έλληνες είμαστε πολύ ελεύθεροι (γι' αυτό διαθέτουμε πολλούς Αριστοφάνηδες!) για να υποδουλωθούμε σε οποιοδήποτε κατασκεύασμα που ονομάστηκε θρησκεία γιατί πάτνα είχαμε τον Διόνυσο και τον Απόλλωνα συνοδοιπόρους. Ακόμη κι αυτόν τον μονόχνωτο χριστιανισμό  καταφέραμε και τον μετατρέψαμε σε δική μας θρησκεία  εντάσσοντας σε αυτόν ακόμη και διονυσιακές γιορτές τύπου Απόκρεω. 

Λοιπόν, ο κ. "πρόεδρος" αν δεν ικανοποιείται από τη συμπεριφορά των Ελλήνων και του πρωθυπουργού τους ας πάει σε μια ισλαμική χώρα όπου ο πρωθυπουργός δεν θα είναι "ρατσιστής".