Το εντυπωσιακό σπήλαιο της Καστανιάς Λακωνίας

Κείμενο – Φωτογραφίες: Χρίστος Κοτσωνής

Το σπήλαιο της Καστανιάς Λακωνίας βρίσκεται στην ανατολική ακτή του Κάβο Μαλιά. Η πρόσβαση σε αυτό γίνεται ακολουθώντας μια εντυπωσιακή διαδρομή από την Νεάπολη προς Καστανιά, της οποίας οι κάτοικοι είναι υπερήφανοι για το φυσικό μνημείο της περιοχής: «Είναι το πιο πλούσιο της Ελλάδας», μας είπαν με υπερηφάνεια. Η εξιστόρηση της ανακάλυψής του μοιάζει λίγο με παραμύθι: στις αρχές του περασμένου αιώνα, ο βοσκός Κώστας Στιβακτάς (Μπουγάς) παρατήρησε ότι από μια μικρή τρύπα, κοντά στο ξωκλήσι του Αγίου Ανδρέα, "έμπαιναν μέλισσες και ξανάβγαιναν δροσισμένες".

Η συγκεκριμένη περιοχή, που τότε δεν είχε αυτοκινητόδρομο, απέχει κάπου μισή ώρα με τα πόδια από την Καστανιά και είναι άνυδρη. Ο βοσκός άνοιξε μεγαλύτερη τρύπα και εισήλθε στο σπήλαιο κρατώντας αναμμένες αφάνες για; να βλέπει. Στο βάθος του ανακάλυψε μια μικρή γούρνα με νερό, το οποίο έκτοτε άρχισε να χρησιμοποιεί ως πόσιμο. Μάλιστα, κράτησε μυστικό τον εντοπισμό του σπηλαίου από το φόβο ότι θα του πάρουν το νερό. Αυτό μέχρι το 1958, που έγινε ευρύτερα γνωστή η ύπαρξη του σπηλαίου, που εξερευνήθηκε από το ζεύγος Πετροχείλου.

Δέκα λεπτά από την Κάτω Καστανιά απέχει το σπήλαιο και εκεί τελειώνει και ο  αυτοκινητόδρομος. Στον περιποιημένο περιβάλλοντα χώρο υπάρχει το εκδοτήριο εισιτηρίων και παροχή εντύπου υλικού, καθώς και ένα καλαίσθητο αναψυκτήριο, ενώ απέναντι βρίσκεται η περιποιημένη είσοδος του σπηλαίου. 

Ξεναγός μας η ευγενέστατη και κατατοπιστική Ειρήνη Κοτσώνη. Μας έκαναν εντύπωση οι καλά σχεδιασμένοι διάδρομοι που έχουν κατασκευαστεί για να είναι επισκέψιμο το σπήλαιο, όπως άλλωστε και οι προσεγμένοι – χαμηλοί φωτισμοί που χρησιμοποιήθηκαν για να μην επηρεαστεί το μικροκλίμα του σπηλαίου. 

Κατεβαίνουμε τον ελικοειδή διάδρομο και φθάνουμε στον «Πρώτο Θάλαμο» που είναι καταστόλιστος από μικρούς και μεγάλους σταλαγμίτες και σταλακτιτικές που σχηματίζουν κολόνες. Αριστερά βλέπουμε τον «Κόκκινο Θάλαμο» και δεξιά ωραιότατες κατά σειρά κολόνες που μας χωρίζουν από τον επόμενο και τεράστιο «Θάλαμο του Νερού». Έλαβε το όνομα από τη μικρή λεκάνη νερού που βρίσκεται εκεί και που ήταν η αιτία να αποκαλυφθεί το σπήλαιο. Εντυπωσιασμένοι βλέπουμε παντού σπάνιους και συγχρόνως όμορφους σχηματισμούς, όπως δίσκους, επίπεδους σταλαγμίτες, ελικτίτες, εκκεντρίτες, χρώματα σοκολατί, καφέ, κοκκινωπά αλλά και ολόλευκα. 

Στα δεξιά διακρίνουμε σειρά από τεράστιους σταλαγμίτες, σε ψηλότερο επίπεδο, που μας χωρίζουν από τα «Διαμερίσματα των Θάμνων». Φτάνουμε στο «Θάλαμο των Μανιταριών», μια μεγάλη «σάλα» καταστόλιστη από σταλαγμίτες που μοιάζουν με μανιτάρια. Προχωρώντας μέσα στο σπήλαιο η Ειρήνη Κοτσώνη μας δείχνει με το φακό κάποιους σταλακτίτες, στους οποίους έχουν δοθεί διάφορα ονόματα. Το σπήλαιο δεν έχει ούτε σπιθαμή χώρου χωρίς σταλακτίτες και σταλαγμίτες και είναι πράγματι εντυπωσιακό. Θα δούμε "τις Λαμπάδες" στον ομώνυμο θάλαμο, καθώς οι αλαβάστρινοι σταλαγμίτες μοιάζουν με τεράστιες λαμπάδες, κατεβαίνουμε τη σκάλα «με τα Νούφαρα» και οδηγούμαστε στο «Σοκολατένιο Θάλαμο», όπου δεσπόζει στο κέντρο του μια τεράστια κολώνα σαν σοκολάτα. Θα εντυπωσιαστούμε από τους ελικτίτες και πριν βγούμε η ξεναγός μας ανακαλύπτει και μας φωτίζει ένα δολιχόποδο, τον μόνιμο κάτοικο του σπηλαίου, ένα τυφλό και κουφό έντομο. 

Το συνολικό μήκος των διαδρόμων είναι 250 μ. περίπου, το βάθος 30 μ. και το μήκος της διαδρομής φθάνει τα 280 μ. Το εμβαδόν του δαπέδου ανέρχεται σε 1.500 τ.μ. περίπου και η επίσκεψη διαρκεί 30΄ στη διαδρομή των 500 μ. 

Η φωτογράφιση απαγορεύεται και το υλικό που δημοσιεύουμε ελήφθη μετά από ειδική άδεια της Δημοτικής Αρχής, που έχει αναλάβει και τη διαχείριση του σπηλαίου μέσω της Δημοτικής Επιχείρησης Τουριστικής Ανάπτυξης Καστανέας (ΔΕΤΑΚ, τηλ. 27340-29043 και 23623). 

Το σπήλαιο της Καστανιάς είναι εντυπωσιακό και αξίζει να δαπανηθούν λίγες ώρες για την επίσκεψή του. Άλλωστε η ευρύτερη περιοχή έχει και άλλα σημαντικά ανθρώπινα ή φυσικά έργα που θα μας αποζημιώσουν. 

Άλλωστε ο Κάβο Μαλιάς, είναι ένας ιδιαίτερος τόπος που μαγεύει όσους τον προσεγγίσουν με σεβασμό και ανοιχτά τα μάτια της ψυχής. 

πηγή: περιοδικό Όριον, τεύχος 19 - Μάιος 2010