Το Ιωβηλαίο της Ελισάβετ και ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης*

 "... Είναι καλό πράγμα να πεθαίνει κανείς για την Ελλάδα. Ώρα 7:30. Η πιο όμορφη μέρα της ζωής μου. Η πιο όμορφη ώρα. Μη ρωτάτε γιατί". 

του Πάρη Πέτρα
Είναι γνωστό ότι η συντριπτική πλειοψηφία των δημοσιογράφων είναι παπαγάλοι που αναπαράγουν, πολλές φορές "αμάσητο" ό,τι τους σερβιριστεί. Δεν πέρασαν παρά μερικές εβδομάδες που έντυπα, τηλεοράσεις, ραδιόφωνα και διαδίκτυο είναι πάει φωτιά με "το Ιωβηλαίο της βασίλισσας Ελισάβετ". 
Οι Άγγλοι, παραδοσιακοί σε αυτά, γιόρτασαν δεόντως την γριούλα βασίλισσά τους και καλά έκαναν. Οι υπόλοιποι όμως που μηρύκαζαν "το ιωβηλαίο" και εξαγίαζαν την Ελισάβετ που έχει στην πλάτη της αρκετά κρίματα; 

Το "Ιωβηλαίο" είναι μια γιορτή που κληρονομήσαμε (λόγω της αδελφής θρησκείας του ιουδαϊσμού, τον χριστιανισμό) απο την εβραϊκή μυθολογία. Έτσι ονομάζεται σε αυτήν το έτος όπου κλείνουν επτά κύκλοι επταετιών (σαββατικών χρόνων), που σύμφωνα με τους κανονισμούς της "Παλαιάς Διαθήκης" είχε επίπτωση στην ιδιοκτησία και τη διαχείριση γης στα βασίλεια του Ισραήλ και του Ιούδα. Δεν είναι όμως σαφές αν επρόκειτο για την 49η χρονιά (το τελευταίο έτος των επτά σαββατικών κύκλων), δηλαδή για το ίδιο το σάββατο των σαββατικών ετών, ή για την 50ή χρονιά που ακολουθεί. Οι βιβλικοί κανόνες που αφορούν στα σαββατικά έτη εξακολουθούν να τηρούνται και σήμερα από κάποιες θρησκευτικές ομάδες Εβραίων, αλλά η ιδέα του Ιωβηλαίου έτους και οι ανάλογοι κανονισμοί δεν έχουν αποτελέσει σοβαρή παράμετρο στις οικονομικές επιστήμες μέχρι σήμερα.
Το Ιωβηλαίο έτος αναφέρεται κυρίως στη γη, στην ιδιοκτησία καθώς και στα δικαιώματα ιδιοκτησίας.  Όπως και σε πολλούς άλλους πολιτισμούς, τα δικαιώματα ιδιοκτησίας αναφορικά με τις εκτάσεις, τους δούλους και τους υπαλλήλους, ήταν λιγότερο απόλυτα σε σχέση με άλλα περιουσιακά δικαιώματα, όπως τα εργαλεία και τα αντικείμενα τέχνης. 
Οι εβραϊκοί κανόνες καθιερώνουν τη μέτρηση των σαββατικών ετών και των ετών του Ιωβηλαίου από τη στιγμή που ο λαός του Ισραήλ θα εγκαθίστατο στη "γη της επαγγελίας", τη Χαναάν. Οι νόμοι περί Ιωβηλαίου απαγόρευαν την αποτελεσματική πώληση γης ως απλή αμοιβή, η οποία μπορούσε να εκμισθωθεί όχι περισσότερο από 50 χρόνια. Συνεπώς καθόριζαν την τιμή της γης ανάλογα με τα χρόνια πριν από το Ιωβηλαίο, δηλαδή φθηνότερη όσο η ηλικία της βρισκόταν κοντά στο Ιωβηλαίο. Η "Παλαιά Διαθήκη" υποστηρίζει ότι το Ιωβηλαίο καθιερώθηκε, επειδή η γη ανήκει στον Θεό (Κύριο) και οι τωρινοί κάτοχοί της δεν είναι παρά πάροικοι (ένοικοι). Συνεπώς, δεν πρέπει να πωλείται για πάντα. Αυτό το σύστημα ιδιοκτησίας ακολουθείται και στην Βρετανία, όπου πολλές αγοραπωλησίες γίνονται στη βάση των 99 χρόνων. Η Βίβλος αναφέρει επίσης ότι οι Ισραηλίτες ήταν οι υπηρέτες του Θεού, κάτι που οι Εβραίοι εξελάμβαναν ως δικαιολογία για την απελευθέρωση των δούλων κατά το Ιωβηλαίο, χρησιμοποιώντας το επιχείρημα πως "ο άνθρωπος δεν πρέπει να έχει δύο κυρίους" και επομένως οι συμπολίτες τους, ως υπηρέτες του Θεού, δεν θα πρέπει να είναι υπηρέτες ανθρώπων. Στη Βρετανία μάλιστα υπάρχει και σχετικό think tank, το Jubilee Centre  στο Καίμπριτζ της Βρετανίας το οποίο διερευνά   κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά θέματα.

Η... αγία Ελισάβετ 

Κανείς δεν πρέπει να παραξενευτεί αν μετά θάνατον της Ελισάβετ βρεθεί κάποια εκκλησία να την ανακηρύξει αγία. Εξ άλλου η ιστορία βρίθει από περιπτώσεις βασιλέων ή ευγενών που ενώ είχαν διαπράξει βαρύτατα ανομήματα έως και κακουργήματα (εξ άλλου ένας επιθετικός πόλεμος μόνο ως κακούργημα μπορεί να εκληφθεί), όπως για παράδειγμα ο Flavius Valerius Aurelius Constantinus ή "μέγας Κωνσταντίνος", ή άγιος Κωνσταντίνος... Ένα από τα φυσικά εγκλήματα αφορά και τον Ελληνισμό, ο οποίος κάθε φορά που ακούει το όνομα "Ελισάβετ" θα πρέπει να θυμάται    
Να μην ξεχνάμε τον Ευαγόρα Παλληκαρίδη από την Τσάδα της Πάφου που γεννήθηκε το 1938. 

Στις 2 Ιουνίου του 1953, επρόκειτο να γίνει η στέψη της Ελισάβετ και οι υποτακτικοί της ανέλαβαν να σημαιοστολίσουν την επικράτεια και τις αποικίες. Ανάμεσά τους και η Κύπρος που διεκδικούσε την ελευθερία της από τον αγγλικό ζυγό. Ο Ευαγόρας ήταν τότε 15χρονος μαθητής που φοιτούσε στην Πάφο στο "Ιακώβιο Γυμναστήριο" στο οποίο οι Άγγλοι ανήρτησαν τη σημαία τους, γεγονός που εξόργισε τους μαθητές. Παραμονή της στέψης και οι μαθητές της Πάφου μαζί με τους φοιτητές του "Λιασιδίου Κολεγίου" οργάνωσαν διαδήλωση με αίτημα να υποσταλεί η αγγλική σημαία και να εκκενωθεί το γήπεδό τους από στρατιώτες και αστυνομικούς. Ο 15χρονος Ευαγόρας αναρριχάται στον ιστό, κατεβάζει και σκίζει την αγγλική σημαία, γεγονός που έδωσε το έναυσμα για την επέκταση των διαδηλώσεων.  

Οι μαθητές και το πλήθος συγκρούονται με την αστυνομία, η οποία ενισχύεται από Τούρκους (τα καλά φιλαράκια...). Ο Άγγλος διοικητής στέλνει διαταγή να αποσυρθούν οι αστυνομικοί, γιατί δεν έπρεπε η στέψη της βασίλισσας να αμαυρωθεί με αίμα (προφανώς το ήθελε για μετά...). Έτσι οι μαθητές παρέσυραν ό,τι είχε σχέση με τους εορτασμούς για την στέψη. Όμως η Πάφος ήταν το μόνο μέρος όπου δεν γιορτάστηκε η στέψη και αυτό ο αγγλικός θρόνος δεν το συγχώρεσε ποτέ. Ήθελε εκδίκηση για την "απρέπεια"! 

Του το φύλαγαν...

Ο Ευαγόρας συνελήφθη, αλλά αφέθηκε ελεύθερος λόγω της μικρής του ηλικίας. Σε ηλικία 17 χρόνων, ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης εντάχθηκε στις αντάρτικες ομάδες της ΕΟΚΑ. Στις 17 Νοεμβρίου 1955 οι μαθητές του Γυμνασίου συγκεντρώθηκαν και προετοίμαζαν μια διαδήλωση από τις γνωστές που οργάνωνε η ΑΝΕ (Άλκιμος Νεολαία ΕΟΚΑ) ως αντιπερισπασμό. Οι στρατιώτες είχαν διαταγή να πυροβολήσουν αδιάκριτα τους διαδηλωτές. Ο Ευαγόρας συλλαμβάνεται και οδηγείται στο δικαστήριο με την κατηγορία ότι συμμετείχε παράνομα σε... οχλαγωγίες. Ο Ευαγόρας δεν παραδέχτηκε την κατηγορία και η δίκη αναβλήθηκε για τις 6 Δεκεμβρίου. Μια μέρα πριν από την δίκη, μπαίνει κρυφά στο σχολείο και αφήνει στην έδρα ένα σημείωμα:

"Παλιοί συμμαθηταί, Αυτή την ώρα κάποιος λείπει ανάμεσά σας, κάποιος που φεύγει αναζητώντας λίγο ελεύθερο αέρα, κάποιος που μπορεί να μη τον ξαναδείτε παρά μόνο νεκρό. Μην κλάψετε στον τάφο του. Δεν κάνει να τον κλαίτε. Λίγα λουλούδια του Μαγιού σκορπάτε του στον τάφο. Του φτάνει αυτό ΜΟΝΑΧΑ.
Θα πάρω μιαν ανηφοριά θα πάρω μονοπάτια
να βρω τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά.
Θ΄ αφήσω αδέλφια συγγενείς, τη μάνα, τον πατέρα
μεσ΄ τα λαγκάδια πέρα και στις βουνοπλαγιές.
Ψάχνοντας για τη Λευτεριά θα ΄χω παρέα μόνη
κατάλευκο το χιόνι, βουνά και ρεματιές.
Τώρα κι αν είναι χειμωνιά, θα ΄ρθει το καλοκαίρι
Τη Λευτεριά να φέρει σε πόλεις και χωριά.
Θα πάρω μιαν ανηφοριά θα πάρω μονοπάτια
να βρω τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά.
Τα σκαλοπάτια θ΄ ανεβώ, θα μπω σ΄ ενα παλάτι,
το ξέρω θαν απάτη, δεν θαν αληθινό.
Μεσ΄ το παλάτι θα γυρνώ ώσπου να βρω τον θρόνο,
βασίλισσα μια μόνο να κάθεται σ΄ αυτό.
Κόρη πανώρια θα της πω, άνοιξε τα φτερά σου
και πάρε με κοντά σου, μονάχα αυτό ζητώ.
Γειά σας παλιοί συμμαθηταί. Τα τελευταία λόγια τα γράφω σήμερα για σας. Κι όποιος θελήσει για να βρει ένα χαμένο αδελφό, ένα παλιό του φίλο, ας πάρει μιαν ανηφοριά ας πάρει μονοπάτια να βρει τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά. Με την ελευθερία μαζί, μπορεί να βρει και μένα. Αν ζω, θα μ΄ βρει εκεί.

Ευαγόρας Παλληκαρίδης".

Στις 18 Δεκεμβρίου 1956, ο Ευαγόρας μαζί με άλλους δύο συναγωνιστές του μετέφεραν όπλα και τρόφιμα από την Λυσό. Ξαφνικά βρέθηκαν αντιμέτωποι με αγγλική περίπολο. Οι 2 συναγωνιστές του Ευαγόρα κατάφεραν να διαφύγουν, αλλά ο ίδιος συνελήφθη. Στην κατοχή του είχε ένα οπλοπολυβόλο Μπρεν γρασαρισμένο. Ήταν συνεπώς ανέτοιμο για να χρησιμοποιηθεί. Επίσης κουβαλούσε 3 γεμιστήρες γεμάτες. Κατηγορήθηκε για κατοχή και διακίνηση οπλισμού και μεταφέρθηκε στη Λευκωσία και η δίκη ορίστηκε για τις 25 Φεβρουαρίου. Στη δίκη του ο Παλληκαρίδης δεν άφησε περιθώρια στους δικηγόρους του να τον υπερασπιστούν, αφού παρά τις αντιρρήσεις τους παραδέχθηκε την ενοχή του:

"Γνωρίζω ότι θα με κρεμάσετε. Ό,τι έκαμα το έκαμα ως Έλλην Κύπριος όστις ζητεί την Ελευθερίαν του. Τίποτα άλλο".

Την επόμενη μέρα της καταδίκης του Παλληκαρίδη, οι μαθητές του Γυμνασίου Πάφου απείχαν από τα μαθήματά του σε ένδειξη διαμαρτυρίας και έστειλαν τηλεγράφημα στον Βρετανό κυβερνήτη της Κύπρου, Χάρτινγκ, με το οποίο του ζητούσαν να απονεμηθεί χάρη στον Ευαγόρα. Όλος ο κόσμος αρχίζει μια προσπάθεια να σώσει τον νεαρό μαθητή. Η Ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να αποτρέψει την εκτέλεσή του. Η Κυπριακή Αδελφότητα Αθηνών ζήτησε την προσωπική παρέμβαση του βασιλιά Παύλου, η Βουλή των Ελλήνων έστειλε  τηλεγραφήματα προς την Βουλή των Κοινοτήτων και τον ΟΗΕ, ο αρχιεπίσκοπος Δωρόθεος, ο δήμαρχος Λευκωσίας Δέρδης, 40 εργατικοί Άγγλοι βουλευτές, συντεχνίες, ο αρχιεπίσκοπος Νοτίου Αφρικής Νικόδημος, ο Αμερικανός Γερουσιαστής Fulton, απλοί πολίτες, όλοι προσπαθούσαν να ματαιώσουν την εκτέλεση. Όμως οι Άγγλοι, δηλαδή η βασίλισσα και η διπλωματία της απέρριψαν την απονομή χάριτος.
Ο Ευαγόρας στο τελευταίο γράμμα του δηλώνει:
    "Θ΄ ακολουθήσω με θάρρος τη μοίρα μου. Ίσως αυτό να ναι το τελευταίο μου γράμμα. Μα πάλι δεν πειράζει. Δεν λυπάμαι για τίποτα. Ας χάσω το κάθε τι. Μια φορά κανείς πεθαίνει. Θα βαδίσω χαρούμενος στην τελευταία μου κατοικία. Τι σήμερα τι αύριο; Όλοι πεθαίνουν μια μέρα. Είναι καλό πράγμα να πεθαίνει κανείς για την Ελλάδα. Ώρα 7:30. Η πιο όμορφη μέρα της ζωής μου. Η πιο όμορφη ώρα. Μη ρωτάτε γιατί". Απαγχονίστηκε στις 14 Μαρτίου 1957. Ήταν μόλις 18 χρονών, ο νεαρότερος αλλά και ο τελευταίος αγωνιστής που απαγχονίστηκε από τους Άγγλους στην Κύπρο. Ο τάφος του βρίσκεται στα Φυλακισμένα Μνήματα, στη Λευκωσία, δίπλα από αυτόν του Γρηγόρη Αυξεντίου. 

Όποτε κάποιος από εσάς επισκεφθεί ποτέ τη μαρτυρική Μεγαλόνησο, ας πάει στον Ευαγόρα ένα αγριολούλουδο από τους Έλληνες της καρδιάς του...  

 *Αφιερωμένο σε όλα τα ελληνικά (;) μέσα ενημέρωσης που προβάλλουν με πηχαίους τίτλους το Ιωβηλαίο της 86χρονης Ελισάβετ Β'.